Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Blaðsíða 25

Honum hafði þó ekki unnist tóm til að ljúka prófgráðu þegar hann var kall-
aður til embættisins á Islandi.48
Með þennan bakgrunn lagði hann ýmislegt af mörkum. Hann staðsetti
landið á heimskringlunni og með tilliti til legu annarra landa mun nákvæm-
ar en gert hafði verið til þess tíma. Hann dró upp landabréf sem bylti hug-
myndum manna um lögun landsins og varð grundvöllur íslandskortagerðar
í hátt á aðra öld. Þá gerði hann líkan af stjarnhimninum út frá hnattstöðu
landsins og hefur eflaust glímt við fleiri náttúrufræðileg viðfangsefni auk
þess sem hann hvatti aðra, þar á meðal Amgrím lærða, til frekari dáða á
þessu sviði.49 Guðbrandur Þorlákson hefði því fallið með eðlilegum hætti
inn í það margþætta rannsóknarumhvefi sem er nú að mótast á Hólum og
hefði vel geta orðið þar primus inter pares ef ekki forustumaður.
Hlutverk Guðbrandsstofnunar
Höfundur þessarar greinar hefur ekkert umboð til að fjalla um Stofnun Guð-
brands Þorlákssonar, stefnumál hennar eða hlutverk. Ekki er þó úr vegi að
nefna nokkur atriði sem eðlilegt væri að slík stofnun kæmi að. Virðist ein-
sýnt að henni beri að skapa vettvang til rannsókna á biblíuþýðingum og þró-
un biblíumáls, sem og könnun á kirkjusögu 16. og 17. aldar ekki síst áhrif-
um húmanismans á tímabilinu. Vegna þess hve sterkum stoðum húmanism-
inn stóð innan allra kirkjudeilda ætti slík stofnun líka að geta komið að sam-
kirkjulegu starfi og rannsóknum (ekumenik). Loks ætti hún að geta starfað
á þverfræðilegum grunni vegna fjölfræðilegs framlags Guðbrands sjálfs,
verið umræðutorg fræðimanna af fjölmörgum fræðasviðum sem glíma vilja
við viðfangsefni fræðigreinar sinnar í samræðu og samráði við sérfræðinga
og sviði annarra fræðigreina: í slíkri stofnun gætu því náttúru- og hugvís-
indavísindamenn komið saman til samstarfs þar sem kirkjan og guðfræðin
- ef við tökum hana út fyrir sviga hugvísindanna - geta einnig lagt sitt af
mörkum t.d. á vettvangi vísindasiðfræði og á skyldum sviðum.
48 Hjalti Hugason 1984: 71.
49 Hjalti Hugason 1984: 66.
23