Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Blaðsíða 34

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Blaðsíða 34
Upplýsingin Séra Jón Steingrímsson sá hönd Drottins að verki í öllu því sem gerist. Þess vegna áleit hann að eldurinn væri af Guði sendur og með þvf að Guð væri þar að baki, hlyti einhver tilgangur að vera í því. Sá tilgangur virðist vera tvenns konar. I fyrsta lagi áleit hann Guð vera að tyfta fólk og áminna og opinbera því, hvemig allt muni eyðast og mennimir með ef þeir sjá ekki að sér. í öðru lagi áleit hann að í hörmungunum blasti við barátta Guðs við að afstýra öðru verra. Arvekni og bæn, traust og trú er því það sem fólk verð- ur að temja sér. Um daga séra Jóns var tekið að veitast að þessu trúarviðhorfi frá tals- mönnum upplýsingarstefnunnar. Þeir litu öðru vísi á málin og vildu ekki álíta að Guð gripi með beinum hætti inn í gang sögunnar og gang náttúrunn- ar. I stað þess álitu þeir að náttúruöflin lytu eigin lögmálum og það yrði að leita skýringa á þeim út frá þeim sjálfum.21 Upplýsingin skýrgreindi Guð sem hugsjón um hið góða og fagra og leit á náttúruna og mannlífið sem bók þar sem hægt væri að lesa sér til bæði um tilveru Guðs og um vilja hans og ráð. Þeir álitu að það væri mönnum nóg að beita réttri hugsun og gætu þeir þar með glætt með sér góðan vilja. Upplýsingin byggði sjónarmið sín um tilvist Guðs á hefðbundinni hugsun í heimspeki og guðfræðí sem hafði mót- ast og þróast innan kristinnar guðfræði frá því á dögum fornkirkjunnar og beitti sömu röksemdarfærslum um tilvist Guðs og hefðbundin náttúruleg guðfræði. Hún gekk hins vegar lengra en hin sígilda guðfræði í því að álíta að menn gætu út frá náttúrunni ekki aðeins fræðst um tilvist Guðs heldur Iíka sannfærst um vilja Guðs til hins góða. Þar töldu fyrri tíðar menn að op- inberun þyrfti að koma til eða bók náðarinnar. I skáldverki sínu, Sögur frá Skaftáreldi,22 lætur Jón Trausti gömul, við- tekin viðhorf lúthersks rétttrúnaðar og ný viðhorf upplýsingarinnar í trúar- efnum mætast í séra Jóni Steingrímssyni annars vegar og Gísla Þorsteins- syni bónda á Geirlandi hins vegar. Gísli Þorsteinsson var fæddur 1745 og andaðist 1825. Þeir voru nágrannar og vinir séra Jón og Gísli. í ævisögunni talar séra Jón oft um Gísla og nefnir hann þar ætíð „Gísla minn á Geirlandi“. Jón Trausti gerir Gísla að talsmanni upplýsingarinnar í trúarefnum og lætur hann segja um Guð: „Ég hugsa mér guð eins og sjálfan mig - í meiri og full- komnari mynd.“ Hann lætur Gfsla ennfremur halda því fram að það þýði 21 Um guðfræði upplýsingarinnar sjá Hagglund 1981, s. 313-331; Pelikan 1989, einkum s. 9-117. 22 Jón Trausti 1912 & 1913; endurútgáfa 1942. 32
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.