Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Blaðsíða 14

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Blaðsíða 14
Hann [Guðbrandur] með niðurkembt hár og skegg, hvorttveggja hvítt, hárið þverskorið efst á enni og svo efst um eyru og myndar rjett hom í kollvikum. Skeggið er þunnt; stutt tjúguskegg á [h]öku. Hann er mjög lotinn og tekur kápukraginn upp til móts við eyrun. Kápan er svört og virðist vera með mó- leitri bryddingu á barmi og um háls..., og vottar þar einnig fyrir mjóum kniplingum, ljósleitum. Eptir öðrum myndum af herra Guðbrandi að dæma ... virðist þessi hafa verið lík honum. Ennið er hátt og beint, augun blá, nef- ið með lið á og niðurbjúgt, efri vör lítil og varir þunnar og nær sú neðri fylli- lega eins langt fram og sú efri. Svipurinn er mjög alvarlegur og rólegur, ber vott um andlega mikilmennsku og einbeittan viljakrapt, en jafnframt um sjálfstjórn og sálarraunir.5 Hér túlkar skrásetjarinn þá túlkun á Guðbrandi sem þegar blasti við honum á léreftinu. Biskup átti að vera andlegt mikilmenni, alvarlegur og rólegur en þó einbeittur. Hann átti að hafa fullkomna sjálfsstjóm til að bera og eðlilegt var að slíkur maður hefði farið í gegnum þá eldskírn að hann væri markað- ur sálarraunum. - „Enginn verður óbarinn biskup.“ - Hér ber að gjalda var- hug við hugsanlegri „rómantíseringu". Fræðimenn Þjóðminjasafns vilja þó telja að þessi og aðrar myndir af Guðbrandi sýni almennt vel andlitsfall hans : Hátt enni, blá augu, niðurbjúgt nef og liður á. Eitt atriði vekur sérstaklega athygli við myndirnar og er það skeggskurð- ur biskups en hann ber alls staðar tjúguskegg: „... (efri vör stutt) og fremur lítið skegg á, gengur niður með munnvikum og sameinast hökuskegginu, sem er lítið mjög og er tjúguskegg: lítill hýjungur á kjálkum.“6 Þetta er nefnt hér vegna þess að lögun skeggs er viðurkennd menningarsögulegt ein- kenni sem mögulegt er að nota til að staðsetja menn í tíma og rúmi og jafn- vel stétt og stöðu.7 A 16. öld er klofið tjúguskegg til dæmis þekkt meðal Svíakonunga, Gustav I. Vasa (1496-1560) og Eiríkur XIV. (1533-1577) son- ur hans báru slík skegg.8 Miðað við þá var skeggvöxtur Guðbrands þó lítill og kann ellin að hafa valdið einhverju um. Varðandi skeggskurðinn greinir Guðbrandur sig aftur á móti mjög frá Thorlasíusunum sem á eftir honum komu, dóttursyninum Þorláki Skúlasyni Hólabiskupi (1628-1656) og son- um hans Gísla og Þórði sem sátu um skeið samtímis á stólunum tveimur: 5 Þjóðminjasafn Islands - Munaskrá. Alm. munaskrá. A: 1823. http://www. sarpur.is. Sjá og Þjóðminja- safn Islands - Munaskrá. Sérskrá - Vídalínsskrá. A. 22. http://www. sarpur.is. 6 Þjóðminjasafn Islands - Munaskrá. Alm. munaskrá. A: 3109. http://www. sarpur.is. Sjá og Þjóðminja- safn íslands - Munaskrá. Alm. munaskrá. A: 1575. http://www. sarpur.is. Þjóðminjasafn íslands - Muna- skrá. Sérskrá - Vídalínsskrá. B:22. http://www. sarpur.is. 7 Platen 1995. 8 Platen 1995: 36-37. 12
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.