Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Side 71

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Side 71
Jón Ma. Ásgeirsson Þjóðsögur um munnmælageymdir og mælskufræði skrifaðra heimilda í biblíufræðum jafnt sem fombókmenntum almennt hefir löngum verið gengið út frá hugmyndum um munnmælageymdir að baki textum. Nátengt slíkum fyrirfram gefnum forsendum er hugmynd um sögulegan veruleik að baki geymdunum sem textarnir eru taldir varðveita. Rannsóknir á sviði mælskufræða sýna á hinn bóginn að textar eða rit eins og í Nýja testament- inu em varfæmislega unnin höfundarverk sem gera hugmyndir um munn- mælageymdir að baki þeim síður sannfærandi ef ekki einasta þjóðsögu eina. Orð í munni og á blaði í umfjöllun sinni um Hryggjarstykki Eiríks Oddssonar bendir Bjarni Guðna- son, fyrrum prófessor við Háskóla íslands, á að bók þessi sé kölluð „saga í MorkinskinnuUm hugtakið „sögu“ telur Bjarni að ekki sé ástæða til að fara mörgum orðum þar eð merking hugtaksins sé gagnsæ, hann segir: Naumast þarf að fjölyrða um hugtakið saga. Orðið merkti að sjálfsögðu upp- haflega „munnlega frásögn", en var fljótlega einnig haft um „skrifaða frá- sögn“, eins og greina má af ofangreindri skírskotun til Msk. [þ.e. Morkin- skinnu], og hafa báðar þessar merkingar haldist í tungunni.1 2 Frásögn Hryggjarstykkis er frekar skilgreind af Bjarna sem ekki einasta „fyrsta frumsamda sagan“ á íslensku heldur og sem brautryðjendaverk „ís- lenskrar sagnritunar". Aðrar frásögur útskýrir Bjami á hinn bóginn sem sög- ur í bókmenntafræðilegum skilningi eins og latínubókmenntir sem þýddar voru á íslensku fyrir ritun Hiyggjarstykkis á 12. öld.3 Það sem sameinar svo 1 Fyrsta sagan (Studia islandica 37; Reykjavík: Bókaútgáfa Menningarsjóðs, 1978), 7. 2 Ibid., 7. 3 Á meðal slíkra bókmenntaverka nefnir Bjami, „... legenda, vita, miracula eða passio og einnig aðrar bókmenntagreinar, sem síðar skutu rótum hér á landi, clianson de geste, fabliau o.s. frv.,“ 8. 69
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.