Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2012, Qupperneq 170

Antti Laato, prófessor í Ábo í Finnlandi, er einnig á slóðum áhrifa-
sögunnar í grein sinni um ástarljóð Leonards Cohen og ber þau saman
við söguna af Abraham og Isak í 1 Mós 22. Stefán Einar Stefánsson, einn
ritstjóranna og fyrrum nemandi Gunnlaugs, ritar um áhrif Jobsbókar á
skáldsögu Ólafs Gunnarssonar, Vetrarferðina, en greinin byggir á rannsókn
sem greinarhöfundur vann undir leiðsögn afmælisbarnsins og er því um
leið gott dæmi um það hvernig Gunnlaugur hefur kynnt áhrifasöguna fyrir
nemendum sínum og leiðbeint á vegi hennar. Grein Hjartar Pálssonar er
sömuleiðis unnin upp úr kjörsviðsritgerð sem skrifuð var undir leiðsögn
Gunnlaugs, um Ljóðaljóðin og hebreskan kveðskap.
Aðeins ein grein í ritinu fjallar um kvikmyndir, grein Bjarna Randvers
Sigurvinssonar, félaga Gunnlaugs í Deus ex cinema. Þar fjallar höfundur
um tvennt sem telja má afmælisbarninu afar hugleikið, kvikmyndir og
Davíðssálma, í áhugaverðri greiningu á írönskum kvikmyndum og þjóð-
félagsgagnrýni í þeim.
Sigurjón Árni Eyjólfsson skrifar á sviði rannsóknarsögu, um uppgjörið
við frjálslyndu guðfræðina og greinir orðræðu tveggja einstaklinga sem voru
leiðandi í umræðunni um miðja 20. öld, þeirra Sigurbjörns Einarssonar
og Benjamíns Kristjánssonar, og sýnir glögglega að þá var staða kirkjunnar
orðin allt önnur en var aðeins hálfri öldu fyrr. Jón Ma. Ásgeirsson, prófessor
við guðfræði- og trúarbragðafræðideild Háskóla Islands, samstarfsmaður
Gunnlaugs og persónulegur vinur, lést áður en hann hafði færi á að ljúka
við grein til birtingar í afmælisritinu. Þar birtist þó fyrirlestur sem Jón samdi
árið 2010. Þar er hann á svipuðum nótum og Sigurjón Árni í sinni grein
er hann fjallar um það hvernig hugmyndafræði lúterska rétttrúnaðarins
hafi viðhaldið tiltekinni félagslegri formgerð á íslandi og þeim áskorunum
sem hún stóð frammi fyrir á 19. öld. Hið sama má segja um Káre Berge,
prófessor í gamlatestamentisfræðum við Háskólann í Bergen, að hann haldi
sig á slóðum rannsóknarsögunnar í grein sinni um „menningarlegt minni“
(e. cultural memory). Það er áhugavert hvernig Berge rekur að „ritun um
fortíðina“ hefur áhrif á sjálfsmynd Júda. Hann nefnir dæmi úr 1 Mós, 2
Mós og 5 Mós um trúarhugtakið og eingyðistrú, og þróun þessara hugtaka
í ritun Mósebókanna, og veltir um leið upp þeirri áhugaverðu spurningu
hvort það hafi áhrif á skilning fólks á texta hvort hann berst til þess t.d.
munnlega, eða sem (heilagur) texti sem það les sjálft.
Leiðbeinandi Gunnlaugs í doktorsnámi hans við Háskólann í Lundi,
Tryggve N.D. Mettinger prófessor emerítus, fjallar í ritgerð sinni um texta
168