Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.2010, Síða 143

Tímarit Máls og menningar - 01.11.2010, Síða 143
D ó m a r u m b æ k u r TMM 2010 · 4 143 til að sækja þangað eitthvað sem hann vanhagar um og er ekki lengur neinum til gagns, engum nema honum“. Og ljóðið endar svo: Skyldi hann aldrei aldrei aldrei ætla að ljúka sér af og hvað er það sem farið hefur forgörðum og hvað vill hann við húsið sem þekkja má af gulum plastpoka sem í þessum töluðum orðum fýkur framhjá með hvissi? Fyrir utan að draga fullkomlega upp stemningu andvökunnar, ekki síst það hversu tíminn tæmist í það sem virðist vera endalaust augnablik og ýmiskonar órar hrannast upp, þá kallar ljóðið á margvíslegar vangaveltur um mörk hins persónulega og samfélagslega (einkarými og opinbert rými) sem til dæmis birtist í manninum sem rótar í ruslinu og stendur einmitt á þessum mörkum. Nóttin er svið þarsem skýrar markalínur leysast upp, eins og þetta undarlega ástand á mörkum svefns og vöku sem nefnist andvaka. Hugsanir brjótast óheftar fram og allt rennur saman í eitt, persónuleg vandamál og beiskja, áhyggjur af stöðu heimilisins, samfélagsins og heimshryggð almennt, en ekkert af þessu er þó vandamálið, heldur leitar hugurinn að einhverri haldbærari ástæðu, rjátli við rusl. Maðurinn sem rótar í ruslinu er auðvitað er sá sem hefur tapað leiknum í þjóðfélagi sjálfhverfra smákónga og innantómra réttlætisridd­ ara. Sem slíkur er hann í raun fulltrúi alls þess sem ásækir hinn andvaka mann, eins og kemur fram í línunni „hvað er það sem farið hefur forgörðum“ og má heimfæra bæði uppá rusl, eitthvað sem er hent, en líka þá tilveru sem við erum stöðugt að eyðileggja fyrir sjálfum okkur á einn eða annan hátt. Því við búum einmitt í samfélagi og heimi sem farið hefur forgörðum, að því er virðist á einu augnabliki – því augnabliki þegar bónuspokinn, þetta tákn neyslu­ menningar okkar, fauk framhjá okkur með hvissi. En jafnframt er maðurinn í ruslinu frjáls undan oki neyslusamfélagsins, hann er fulltrúi þess sem engu sóar en nýtir allt, sem ekkert á og þarf því ekki að hafa áhyggjur af skuldum, því líf hans miðast aðeins við daginn í dag, eða réttara sagt nóttina í nótt, það augnablik sem plastpoki fýkur hjá – og er gripinn til að vera endurnýttur undir allt það sem farið hefur forgörðum. Þessvegna ert þú andvaka, því þú ert fangi á eigin heimili, í eigin samfélagi og heimi, meðan sá sem ríslar í ruslinu er frjáls, hann þarf ekki að sofa á nóttunni frekar en hann vill og sleppur því við andvökur. Hér er ég auðvitað komin í samræðu við þetta ljóð, tek upp þráðinn og spinn áfram, alveg eins og góðir siðir segja fyrir um. Því eins og bent var á hér í upp­ hafi er ekki annað hægt en að lenda í samtali við ljóð sem ávarpa lesandann svo ákveðið og krefja hann stöðugt um að velta fyrir sér stöðu sinni. Í síðasta og þriðja hluta bókarinnar eru nokkur löng ljóð sem öll einkennast af slíku sam­ tali við lesanda. „Annað líf“ er þó ekki ætlað lesandanum heldur ljóðmælanda sjálfum sem meðal annars hittir sjálfan sig fyrir „í andrými einverustunda / augnablikum með sjálfum þér“ og það kemur honum á óvart hversu „við­
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.