Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Page 42

H j a l t i H u g a s o n
42 TMM 2018 · 4
Afneitun hennar á náttúrulýrík kemur einkum fram í staðarákvörðun eða
sjálfsmynd hennar; í ljóðinu „Ég“ gerði hún þessa játningu:
Ég er ekki barn
náttúrunnar
Asfaltið er iljum mínum kærast
auðar regnvotar götur
bakgrunnur drauma og martraða minna
Fjöllin fjarlæg umgerð
dregin fínum dráttum
á mörkum himins og jarðar4
Mannlífið í öllum þess blæbrigðum leysti náttúruna af hólmi í höfundarverki
Ingibjargar.
Höfnun hennar á upphafningu ættjarðarinnar er opinskárri eins og hún
birtist í „Landi“ (165):
Ég segi þér ekkert um landið
ég syng engin ættjarðarljóð
um hellana, fossana, hverina
ærnar og kýrnar
um baráttu fólksins
og barning í válegum veðrum
nei. En stattu við hlið mér
í myrkrinu. Andaðu djúpt
og finndu það streyma
Segðu svo:
Hér á ég heima
Útkoman varð þó ættjarðarljóð en í andófi við orðmarga, karllæga hefð á
þessu sviði.5 Hér er yrkisefnið frekar staða mannsins í heiminum og skynjun
hans á samstöðu með umhverfi sínu í náttúrunni, sögunni og samfélaginu.
Afstaða Ingibjargar til ættjarðarinnar og ættjarðarljóðsins mótaðist af langri
útiveru hennar og þeirri reynslu að vera útlendingur bæði heima og heiman.
Heimkomin dreymdi hana um að finna skjól „í landsins hjarta“ en mætti þess
í stað nöktum fjöllum og nöprum vindum (78). Ættjörðin var orðin framandi
og óraunveruleg (79).
Afneitun Ingibjargar á dauðastefinu var þó eindregnust eins og sjá má í
ljóðinu „Lífið“ þar sem dauðinn er nakinn, nöturlegur og ágengur (103):
Ég vil ekki yrkja um dauðann
nagandi vissuna
tómið og myrkrið
moldina vatnið og maðkana
nei ekki það ekki dauðann
TMM_4_2018.indd 42 6.11.2018 10:22