Ófeigur - 15.08.1948, Page 18

18
ÖFEIGUR
Eftir á mun það þykja vel farið, að brot af hinum hverf-
ula stríðsgróða hefir verið varið til að búa forseta-
heimilið myndarlega úr garði. Hitt var óheppilegt og
óþarft, að gera þessar umbætur án eðlilegrar heim-
ildar alþingis og mundi aldrei hafa verið gert nema
fyrir þá lömun þingstjórnarinnar, sem hið svikula
bræðralag borgaraflokkanna við fimmtu herdeildina
hefir leitt yfir þjóðina. En nú hefir Gylfi Gíslason,
mjög að sínum óvilja, orðið til að gera tilkostnaðinn
og átökin við endurbyggingu Bessastaða kunnari öil-
um landsmönnum heldur en nokkra aðra framkvæmd,
sem ríkið hefir kostað á síðari árum.
XXII.
Að vonum hafa fá mál vakið jafnmikla eftirtekt hér
á landi, eins og vitneskjan um, að forsætisráðherra ís-
lands Hermann Jónasson sendi ungan flugmann, sem
átti sökum eindreginna fyrirmæla ráðherrans að verða
lögreglustjóri í Reykjavík, beint í opinn faðm Himm-
lers þegar yfirgangur hans og nazista var sem ægileg-
astur. Sveinn Bjömsson, sendiherra íslands í Kaup-
mannahöfn, hafði á útmánuðum 1939 sent H. J. þrjú
viðvörunarbréf í sama mánuðinum. Lýsti sendiherra
þar mjög nákvæmlega, hversu leynilögreglan danska
hefði fullar sannanir fyrir þvi, að Himmler hefði þanið
margþætt njósnarkerfi um alla Danmörku og margar
taugar lægju þaðan til Islands. Sendiherra ráðlagði
stjórninni að senda til Danmerkur æfðan lögfræðing til
að kynna sér þá þjóðarhættu, sem stafaði af njósnum
Himmlers. Sýnilegt var, að sendiherrann gerði ráð fyr-
ir, að ríkisstjómin mundi nota þessa þekkingu til að
varast vélabrögð og svik nazista. En H. J. hélt þess-
um viðvörunarbréfum algerlega leyndum. Eg var þá
formaður utanríkisnefndar. Það var beinlínis skylda
að bera þjóðhættulegt erlent njósnarmál undir nefnd-
ina. Því fremur var ástæða til að hafa nefndina með
í ráðum, þar sem hún var þá, um nokkurra ára skeið,
mjög athafnasöm um allt, sem laut að frelsismálum
þjóðarinnar. En H. J. lét hvorki mig eða aðra nefndar-
menn vita um þessa aðsteðjandi hættu. Stefán Jóhann
tók um þessar mundir við embætti utanríkisráðherra
og hann var einnig leyndur vélræðunum. Nokkru síð-
ar, sumarið 1939, sendir H. J. hinn unga lögreglu-