Rökkur - 01.03.1931, Side 67

R Ö K K U R
65
III.
Á þriSja fundinum svaraöi
HindúaleiStoginn dr. B. S. Moonje
Heel lávarSi. Er dr. Moonje talinn
einhver hinn skarpgáfaöasti og
best mentaöi Indverji, sem nú er
uppi. Söghu sum blöðin daginn
eftir, aö dr. Moonje heföi í raun-
inni sett Bretum úrslitakosti. Hóf
hann mál sitt með því að vitna í
upphafsorö Peel’s lávarSs, aö hann
Ætlaði aö mæla af hreinskilni.
Kvaðst dr. Moonje ekki verða
eftirbátur hans i þvi. Kvaðst hann
tala sem maður, er hefði ávalt
verið vinur Bretlands, tvisvar
hefði hann fengiö tækifæri til að
sýna þaS áþreifanlega, í Búa-
stríðinu og heimsstyrjöldinni, er
hann varði mörgum árum til
lækningastarfsemi. Dr. Moonje
svaraði ræðu Peel’s lávarös lið
fyrir lið. Hann gerði lítið úr þeim
ummælum, að Bretar í Indlandi
hugsuðu eigi um sinn hag. Dr.
Moonje líkti þeim við bóndann,
sem hugsaði um það eitt aö láta
kúna sína mjólka sem mest. Benti
hann á hvernig Bretar hefðu ávalt
reynt að tollvernda breskar inn-
flutningsvörur til Indlands og eft-
lr mætti hindrað, að Indverjar
fengi stöður í hernum og að þeir
yrðu opinberir starfsmenn. Sjálf-
sþjórnaráformin kvað hann fram-
kvæmanleg nú og færði ýms rök
fyrir þeirri skoðun sinni. Því næst
'ýsti hann svívirðilegri meðferð
lögreglunnar í Indlandi á Indverj-
um og vitnaði í bók enskrar konu,
Miss Slade, máli sínu til sönnun-
ar. Er Miss Slade fylgjandi
Gandhi.
„Indland vill verða sjálfstjórnar-
land innan Bretaveldis“, sagði dr.
Moonje. „Eg krefst eins mikils
frelsis í ættlandi mínu og enskir
menn hafa í Englandi, Canada-
menn í Canada og Ástralíumenn í
Ástralíu". Ræða dr. Moonje, sem
er mælskumaður mikill, vakti
mesta eftirtekt á þessum fundi, en
margir aðrir tóku til máls, en all-
ir indversku fulltrúarnir studdu
sjálfstjórnarkröfurnar. Vakti það
undrun eigi litla í Bretlandi hve
sameinaðir þeir voru um þessar
kröfur og er mælt, að breska
stjórnin sé hlynt því, að verða
við kröfunum. Samkvæmt freg'n-
um í The Chicago Tribune þ. 20.
nóv., en hér er stuðst við frásögn
þessa blaðs, eru Réading lávarður,
fyrverandi vicekonungur Indlands,
og Lothian markgreifi (frjálsl.),
sem er fulltrúi á ráðstefnunni, sam-
þykkir því, að Bretar fallist á að
veita Indverjum sjálfstjórn.
IV.
Sú. ákvörðun var tekin á Ind-
landsráðstefnunni um mánaða-
mótin nóvemiber og desember, að
aðskilja Burma frá Indlandi.
Burma er sem stendur indverskt
o