Rökkur - 01.03.1931, Page 93

R 0 K K U R
91
um eigin hörmungum af tilhugsun-
inni um örlög annara.
„Já, svona var það lika,“ hélt
fanginn áfram, „— í Englandi. Á
eftir Charles I. kom Cromwell, en
Charles II. tók við völdum af hon-
um, þá koin James II. til sögunnar,
þá tengdasonur hans, ef aö ég man
rétt, þá var það einhver prins af
Óraníu, sem varð konungur. Loks
hlaut fólkið meiri réttindi, það fékk
stjórnarskrá, frelsi. Þannig var það
og þannig verður það, ungi maður.
Og ]>ú munt lifa það.“ .
Hann sneri sér að Dantési.
„Þú ert ungur enn. Þú munt lifa
það, sjá það —“
„Já, éf ég nokkru sinni kemst út.“
„Já, það er satt. Vi'ð erum fang-
ar. En stundum, þegar ég læt
ímyndunina reika, þá glej'mi ég
því, að ég er innan þessara veggja.
Eg hugsa um það, sem var, er og
verður, fyrir utan þessa veggi —
og ég lit sjálfan mig þar, frjálsan,
glaðan. Já, ég gleymi stundum,
stund og stund í senn.“
„En fvrir hvaða sakir ertu hér
i haldi?“
„Af því að árið LS07 hafði ég á
prjónunum einmitt sömu ráðagerð-
irnar og Napóleon hafði i huga að
framkvæma 1811. Eins og Machia-
vel vildi eg hrinda af stað þýð-
ingarmiklum breytingum í Ítalíu,
stjórnmálalegs eðlis, þannig, að eigi
yrði framvegis í landinu mörg smá-
ríki, hverju urn sig stjórnað af
þröngsýnum, hrokafullum harð-
stjóra. Eg vildi koma á stofn miklu
riki. Þegar ég loks fann mann, sem
ég hugði jafningja Cæsars Borgia,
trúði ég honum fyrir fyrirætlunum
mínum. En þessi maður, þessi
krýndi einfeldningur, hlustaði á
skýringar mínar að eins til þess að
geta svikist að mér. Alexander VI.
og Clement VII. höfðu svipaðar
ráðagerðir i huga, en þeim varð
ekki ágengt. Napóleon hefir verið
hrundið af veldisstóli. Ekki á það
fvrir honura að liggja. Óhamingju
Ítalíu verður alt að vopni.“
Seinustu orð fangans voru harmi
þrungin og mælt i svo lágum rómi,
að Dantés heyrði þau varla. Hann.
fékk með engu móti skilið, hvers
vegna þéssi maður hafði viljað
leggja svo mikið i sölurnar fyrir
þessi áform. Napóleon liafði Dan-
tés hevrt mikið talað um, en Alex-
ander VI. og Clement VII. hafði
hann aldrei heyrt nefnda á nafn
fyr. Dantés var farinn að halda,
eins og fangavörðurinn, að ef til
vill væri fanginn ekki með öllura
mjalla.
„Ert þú ekki fanginn sá, sem
menn segja að sé — veikur?“ —-
spurði Dantés.
„Vitskertur —, áttu við það?“
„Mér var um geð að nota það
orð,“ svaraði Dantés brosandi.
„Jæja þá,“ svaraði Faria, „ég
skal þá segja þér altaf létta.“ Hann
brosti við beisklega.
„Eg kannast við það. Eg er „vit-
skerti ábötinn“, sem um margra ára
skeið hefi „skemt“ If-hallar-gestum
með frásögnum minum. Ef hér væri
nokkur börn, hefði ég sjálfsagt orð-
ið athlægi þeirra líka. Þau hefði
þó kannske fundið til samúðar með
mér. En á þessum stað örvænting-
inganna hefir ahlrei barnshlátur
heyrst.“
Dantés þagði um stund, þungt
hugsi. Loks mælti hann:
„Hefirðu þá glatað allri von um,
að flóttatilraun mundi hepnast?“
„Eg álít það tilgangslaust, að