Rökkur - 01.03.1931, Side 96

94
ROKKUR
„En hvernig gastu afrekað þetta.
Þú liaf'ðir engan bókakost?1*
„Eg átti næstum fimm þúsund
bindi i bókasafni mínu í Róm, en
þegar eg þaulkynti mér þau, komst
eg að þeirri niðurstöðu, að ef menn
veldi vel eitt hundrað og fimtíu
bindi, þá fengi sá, er hefði þau með
höndum, alla þá þekkingu, sem er
nauðsynleg og æskileg, á heiminum
og mönnunum. Eg varði þremur ár-
um til þess að fræðast af þessum
bókum, eg las þær aftur og aftur,
og loks kunni eg heila kafla úr þeim
utan að. Eg er stálminnugur og eg
gæti haft yfir upphátt úr þeim heila
kafla, t. d. úr ritum Thucydidesar,
Xenophons, Plutarchs, Titusar Li-
vius, Tacitusar, Strada, Jornandés,
Dante, Montaigne, Shakespeare, Spi-
nosa, Machiavelli og Bossuet. Nefni
eg þó aðeins merkustu höfundana.“
„Þú hlýtur þá að vera fær í mörg-
um málum?“
„Já, eg tala fimm nútimamál,
þýsku, frakknesku, ítölsku, ensku og
spánversku. Eg er vel að mér i forn-
grísku og hefir það orðið mér að liði
í viðleitni minni að læra nýgrisku."
„Ertu að stunda það nám nú?“
spurði Dantés forviða.
„Já, eg hefi vald á þúsund orðum,
en það er auðvitað ekki nóg til þess
að ná nokkurri leikni i málinu. En
eg get bjargað mér.“
Mikil var undrun Dantésar. Hann
leit á Faria sem yfirnáttúrlega veru
og hann óskaði sér þess, að hann
gæti sagt eitthvað, sem færði hann
nær sér, alþýðumanninum.
„En ef þú hafðir enga penna,
hvernig fórstu þá að skrifa?“
„Eg bjó mér til ágætis penna, svo
góða, að ef farið væri að framleiða
þá i stórum stil, þá myndu menn
ekki nota þá penna, sem menn not-
ast við. Eg fæ fisk á miðvikudögum,
fösludögum og laugardögum, — og
á stundum hvíting. Höfuðbein þess-
arar fisktegundar eru stór og vel
fallin til þess að smíða úr þeim
penna, og það gerði eg lika. Sögu-
rannsóknir mínar, þessi iðja mín öll
er það, sem hefir haldið við þreki
mínu. Þegar eg hefi verið að rann-
saka sögu hins liðna, hefi eg gleymt
nútíðinni. Þegar eg hefi reikað um
velli sögunar — lifað mig inn i liðna
tið, þá fanst mér eg vera frjáls,
sjálfstæður, glaður. Mér gleymdist
það, að eg var fangi.“
„En blekið,“ sagði Dantés, sem
ekki vildi láta sig. „Hvernig fórstu
að framleiða það?“
„Eg skal útskýra það fyrir þér,“
svaraði Faria. „Einu sinni var eld-
stó í klefa mínum, en hún var fylt
upp löngu áður en eg var settur
í klefann. En eldstóin hlýtur að hafa
verið notuð um langt skeið, þvi það
var mikið sót á milli steinanna. Sót-
inu blandaði eg saman við vínið,
sem eg fæ á sunnudögum. Eg get
fullvissað þig um, að blekið er ágætt.
Þegar um þýðingarmiklar athuga-
semdir var að ræða, gerði eg skrámu
í húð mína og skrifaði með blóði
mínu.“
„Og hvenær ætlarðu að sýna mér
alt þetta?“ spurði Dantés áfjáður.
„Þegar þér þóknast,“ svaraði Far-
ia ábóti.
„Gerðu það þá undir eins,“ sagði
Dantés.
„Komdu þá á eftir mér,“ sagði
Faria og lagði af stað niður um op-
ið, sem hann hafði skriðið upp um
inn i klefa Dantésar.
Dantés fór niður á eftir honum.