Úrval - 01.06.1948, Síða 94

92
TJRVAL
ævi minnar, þegar ég fór að geta
talað. Það tengdi mig nánari
böndum við meðbræður mína,
og var ákaflega þýðingarmikið
fyrir mig jafnt í starfi sem leik.
Ef til vill var það dýrmætasta
verkfærið, sem mér áskotnaðist.
Því að málið er ekki aðeins tæki
til að skýra frá hugsunum, held-
ur einnig tæki til að skapa hugs-
anir.
O
Ef við víkjum okkur að eldin-
um, þá hefur fundizt hálfbrunn-
inn viður í hellum Pekingmanns-
ins, en hann var svo frumstæð-
ur, að vísindamenn telja hann
ekki mann, heldur apamann. Ég
var því farinn að nota mér eld-
inn, áður en ég varð raunveru-
legur maður.
Þegar ég var skógarbúi, hef
ég vafalaust séð bruna af völd-
um eldinga og ég hef sjálfsagt
flúið slíkan bruna oftar en einu
sinni. En eldingar ollu sjaldan
miklum bruna, hann snarkaði
um stund, en kulnaði síðan út.
Ég var ekki hræddur við lítinn
eld, sérstaklega ekki að degi til,
þegar bjart var. Ég var forvit-
inn og ósmeykur, meðan sól var
á lofti. Ég get ímyndað mér, að
einhver úr hópnUm mínum hafi
farið að forvitnast um eldinn,
og þegar ljóst varð, að hann
hvorki stökk né beit, þá hafi
hópurinn mjakað sér nær, til að
athuga hann gaumgæfilega.
Eldurinn kann að hafa virzt
gagnlaus í fyrstu, það var að-
eins gaman að horfa á hann.
Svo varð hann að einskonar
leikfangi, þegar einn úr hópnum
dirfðist að taka upp logandi
grein og veifa henni í kring um
sig. Smámsaman lærði ég að
þekkja eðli eldsins. Hann
brenndi hár mitt og hörund. Ég
hélt honum logandi með þurrum
greinum og laufi. Regn og vatn
kæfði hann. En þó að hann virt-
jst vera dauður undir grárri
öskunni, gat ég komið lífi í hann
aftur með því að blása í faldar
glæðurnar. Eftir þetta fór ég
að hafa nokkurt vald á eldinum.
Ég hef sennilega notað hann
fyrst til verndar gegn villidýr-
um, sem reikuðu um á næturn-
ar. Þau óttuðust hann. Jafnvel
tígrisdýrið þorði ekki að nálgast
eld, sem logaði glatt. Hjá eldin-
um fann ég til öryggis, og ég
gætti þess að bæta á hann
spreki, svo að hann dæi ekki út,
fyrr en dagur rann.
O
Þegar kalt var í veðri, fann
ég að hlýju lagði frá eldinum,