Úrval - 01.12.1956, Side 29

KalíA tar þjóðardrykkitr MeBdinga og þvi
ómaksins vert fyrir þíi aff vita eftt-
tevaff toí tlk»rðning þess og áfirif.
Sitth vcið um kaffi
Grein úr ,,Vor Viden“,
eftir }5/‘nny B;uthö].
T7" AFFITRÉÐ (Coffea) er
upprunnið í Afríku. Coffea
arabica heitir elzta tegundin,
sem ræktuð er, og er heimkynni
hennar í landi Kaffa syðst í
Ethíopíu. Aðrar ræktaðar kaffi-
tegundir eru Coffea liberica
frá Guinea og Coffea robusta
frá Kongó. Til eru að minnsta
kosti 25 tegundir af Coffea, en
aðeins þessar þrjár eru rækt-
aðar eitthvað að ráði.
A 13. öld var kaffitréð rækt-
að í Jemen í Arabíu og nefndist
kava. Dreifing þess fór fram um
borgina Mokka, sem nú er löngu
orpin sandi. Þaðan breiddist
kaffidrykkjan út til Tyrkja-
veldis og með sæförum frá Fen-
eyjum barst hún til Evrópu. Um
1700 barst kaffitréð til Indlands
og 1727 til Brasilíu.
Nú á dögum er kaffitréð
ræktað í næstum öllum hita-
beltislöndum þar sem hálent er,
en mest í Suðurameríku. Mesta
kaffiræktarland heimsins er
Brasilía. Þar er árlega ræktuð
ein milljón lesta af grænum
kaffibaunum, sem er helmingur
af allri kaffiframleiðslu heims-
jns. Næst kemur Colombia. í
norðvestur hluta Suðurameríku
með 15% af kaffiframleiðsl-
unni, Miðameríkulöndin fram-
leiða 8%, Vesturindíur 5% og
Mexíkó 3%. Hin gömlu kaffi-
ræktarlönd eins og Arabía og
Java hafa dregist langt aftur
úr. Aftur á móti hefur fram-
leiðslan í heimkynnum kaffi-
trésins, Afríku, stóraukizt á
undanförnum árum, og fram-
leiða nú lönd í Afríku 15% af
öllu kaffi í heiminum, helzt
þeirra eru Franska. Vestur-
afríka, Angóla, Úganda, Ethi-
ópía og Madagaskar.
Bandaríkin eru langstærsti
kaffiinnflytjandi heimsins,
kaupa meira en helming af
heimsframleiðslunni. I Evrópu
er Frakkland stærsti kaffiinn-
flytjandi, næst kemur Belgía, þá
ítalía og loks Bretland.
Kaffitréð vex í hitabeltislönd-
um í 200 til 1500 metra hæð yfir
sjó. Það þarfnast ríkulegrar úr-
komu, helzt ekki minna en 100
cm á ári (álíka og í Reykjavík).
Bezt vex það í myldnum, dálítið
leirbornum jarðvegi. Sérstak-
lega góð vaxtarskilyrði eru í
jarðvegi, sem blandaður er eld-