Úrval - 01.12.1956, Síða 57

GETIÐ ÞÉR HJÁLPAÐ MÉR, LÆKNIR?
55
honum. Loksins rak að því. Hún
gat ekki kallað upp nafn hans.
Hún lagði höndina varlega á
öxl hans: ,,Þér eruð næstur.“
Sjúklingurinn spratt upp,
hneigði sig og sagði: „Er röð-
in virkilega komin að mér?“
Prófessorinn bauð honum
sæti og hóf yfirheyrsluna.
„Hjúkrunarkonan segir mér,
að þér neitið að láta uppi hvað
þér heitið. Jæja, við getum lát-
ið það formsatriði eiga sig í
bili. Hinsvegar langar mig til
að vita, hvað þér eruð gamall
og hvað þér starfið."
Læknirinn virti sjúklinginn
gaumgæfilega fyrir sér, og
sjúklingurinn horfði á lækninn
af engu minni athygli. Eftir
andartak svaraði hann: „Starf
og aldur koma þessu máli ekk-
ert við. Það getur hver sem er
fengið þennan sjúkdóm. Spurn-
ingin er: Getið pér hjálpað
mér, læknir?“
Van Loo kinkaði kolli, brosti
vingjarnlega og sagði: „Við sjá-
um nú til. Hvernig lýsir sjúk-
dómurinn sér?“ Sjúklingurinn
svaraði hægt og lágt: „Sjúk-
dómur minn lýsir sér ekki á
neinn sérstakan hátt; það ber
ekkert á honum.“ Prófessorinn
kinkaði aftur vingjarnlega kolli
og sagði: „Einmitt það. En
hvernig ætlist þér þá til að ég
geti hjálpað yður?“ Sjúkling-
urinn svaraði, og það var ekki
laust við fyrirlitningu í rödd
hans: „Þér ættuð að þekkja
sjúkdóm minn betur en ég. Eruð
HJALMAR BERGMAN liefur lagt
sitj fram um það í skáldskap sínum
að sýna fram á hve fánýt trúin á
frjálsan vilja er, trúin á getu manns-
ins til að móta líf sitt sjálfur. I þeirri
veröld, sem opinberast i slcáldskap
hans, er í rauninni aðeins tvenns
konar fólk: hið veiklundaða, sem
berst með straumnum án þess að gera
tilraun til að ráða ferðinni, — og liið
viljasterka, sem getur spyrnt við fæti
með styrk og einbeitni hins skapfasta
manns, en sem œtíð brotnar, og verð-
ur — ef það lifir af ósigurinn —-
skuggi af sjálfu sér.
Það er aðeins einn flokkur manna,
sem örlögin og Hjálmar Bcrgman
hafa svolitla sanuíð með, og það er
œskan. Einu persónurnar í skáldskap
Bergmans, sem geta sloppið óskadd-
aðar á sálinni í sögulok, eru œsku-
menn eins og Jacob og Blenda í
„Hans náds testamente“ eða Katja í
„Flickan i frack“. En línan sem hið
miskunnarlausa vald leyfir þeim að
sprikla í er ekki löng — komi þau
eldri fram í annarri sögu, fer fyrir
þeim öllum eins og van Loo, prófess-
or % þessari smásögu.
— Áke Runnquist.
þér ekki læknir? Er þaö ekki
skylda yðar að lina þjáningar
og lækna sjúkdóma? Eru lækn-
ar ekki mannvinir? Læknir hef-
ur ekki aðeins áhuga á að
græða, hann vill líka hjálpa. Er
þetta ekki rétt hjá mér? Hjálp-
ið mér þá, herra læknir. Ef þér
getið . . .“
Prófessorinn varð hugsi svo-
litla stund, bað sjúklinginn því-
næst að ganga inn í rannsóknar-
herbergið og fara úr fötunum.
Hann hlustaði hann og skoðaði
í krók og kring og viðhafði all-