Úrval - 01.12.1956, Síða 86

TlRVAL
«4
kosti. Elztu höfuðkúpur, sem
fundizt hafa og hægt er að
eigna mönnum, rúmuðu 560
gramma heila; nu er meðal-
mannsheili um 1500 gr. Mikil-
vægari en stærðin með tilliti til
skynsemi eru fellingarnar í
heilaberkinum, sem auka yfir-
borðsflötinn fyrir tengimynztur
mannlegrar hugsunar. Þessi yf-
irborðsflötur hefur fjórfaidast
á sama tíma. og þyngd heilans
hefur þrefaldast. Vér erum nú
vei búin að því er snertir
straumtengsl fyrir hugsanir, því
að í heilanum eru miklu fleiri
frumur en vér notum að gagni,
og greind vor er minna undir
því komin hve margar skipti-
stöðvar vér höfum. heldur en
undir því hve margar þeirra vér
kjósum að láta ónotaðar.
Hver sá, sem horft hefur á
rafeindareiknivél í gangi með
þúsundum smáljósa, sem kvikna
og slokkna í sífellu, getur hæg-
lega sett sér fyrir hugarsjónir
„heilabylgjur“, sem streyma um
milljarða fruma í skiptistöðvum
heilans, þegar gripluþræðir og
taugasímaþræðir ýmist tengjast
eða slíta tengsl án afláts. Ný
mynztur sjást hér verða til í
náttúrunni, því að hugsunin er
rafsegulmynztur á sama hátt og
frumeindin. Það má líkia taug-
ung við prótónu hugsunar. Raf-
segulmynztrin, sem tengsl taug-
unganna mynda, eru hliðstæð
frumeindunum; og hinum marg-
brotnu skiptistöðvum heilans
má líkja við samsafn sameinda.
Öll hin mikla dýrð lita, hljóðs
og tilfinninga, sem er líf vort,
er frá ótölulegum, örsmáum raf-
sveiflum komin, og vitund vor
og allar eðlishvatir virðast
sprottnar af tengslum þeirra.
Sumum, sem lesa svona lýs-
ingu, finnst að lýsingin leggi
of vélrænan skilning í hugtakið
hugsun. Frá mannlegum sjón-
arhól er fagurt sólarlag eða un-
aðsleg tónlist miklu raunveru-
legri en þær rafsveiflur, sá
straumur rafeinda frá frum-
eind ' til frumeindar og frumu
til frumu, sem vekur manninn
til meðvitundar. En allar hug-
myndir vorar eru að nokkru
leyti sjónhverfingar, og vér
náigumst veruleikann með því
að tengja í eina heild ólíkar
skoðanir á fyrirbrigðum á þann
hátt að ekki gæti mótsagna..
Vísindamaður hefur engu meiri
rétt til að segja, að skilgrein-
ing hans á skynjun frá ein-
hverju sérstöku efnislegu sjón-
armiði sé hin eina rétta, frekar
heldur en skáldið eða dulspek-
ingurinn, sem beinir sjónum sín-
urn að einni tilfinningu eða
opinberun, hefur rétt til að
segja, að hann hafi fundið all-
an sannleikann. En hver þeirra
um sig getur með pensli sín-
um átt sinn þátt í að skýra
myndina.
Það væri jafnvillandi að lýsa
,,huganum“ með því að tala
um þær milljónir skiptistöðva
fyrir taugastrauma, sem eru í
heilanum, eins og ef vér ætl-