Læknaneminn - 01.03.1972, Blaðsíða 146

126
LÆKNANBMINN
g'rannlöndum okkar hafi verið
tregir til að dæma sjúklingum
skaðabætur vegna rangra sjúk-
dómsgreininga. Til er sænskur
dómur frá 1946 (Nytt Juridiskt
Arkiv 1946, bls. 712), þar sem
ófullkomin skoðun á særðum fingri
og ófullnægjandi meðferð voru
saman taldar leiða til bótaskyldu.
Á því er þó yfirleitt byggt í dóm-
um, að sjúkdómsgreining hljóti að
vera háð svo margvíslegum óviss-
um atriðum, að ekki sé unnt að
telja mistök við hana saknæm. Sér-
stakt álitaefni er, hvort grípa eigi
til þess að láta framkvæma rann-
sóknir á röntgendeildum eða í sér-
stökum rannsóknastofum, en
miklar framfarir munu hafa orðið
i læknarannsóknum hvers konar
og margar leiðir færar til að auka
öryggi við s júkdómsgreiningu. Það
verður ekki talið, að það eitt sér
leiði til bótaskyldu, að læknir hef-
ur ekki látið framkvæma slíkar
rannsóknir, þó að síðar komi fram.
að þær hefðu leitt til þess, að rétt
sjúkdómsgreining hefði verið auð-
veld. Bótaskylda kemur því aðeins
ti) greina, að góður og gætinn
læknir hefði metið aðstæður
þannig, að rétt væri að gera slíka
ramnsókn, Þetta er að sjálfsögðu
mikið matsatriði. Staðhætti er hér
óhjákvæmilegt að hafa í huga með
svipuðum hætti og endranær, og
liemur að því atriði hér á eftir.
Va! á meðferð er í mörgum til-
vikum erfitt, og í bótamálum verð-
ur hér eins og ella að reyna að
gera sér mynd af bví, hvernig að-
staða læknisins var, þegar harm
þurfti að velja. Læknirinn má ekki
líta á eigin hagsmuni. heldur ber
honum að velja með hagsmuni
sjúklingsins eins í huga. Læknurn
ber því að vísa til annars læknis,
sem fær er um að framkvæma
heppilegustu meðferðina, fremur
en að veita sjálfir meðferð, sem
þeir treysta sér til að ráða við,
en er ekki eins heppileg og önnur,
sem mögulegt er að fá. Aðstæður
geta þó haft áhrif, þar á meðal
fjárhagsástæður. Að sjálfsögð’u
getur verið erfitt að meta, hvað
gera skuli. Fyrir því má ekki loka
augunum, að t.d. í strjálbýli hér á
landi getur staðið svo á, að ekki
sé aðstaða til að ná til annarra
betur þjálfaðra lækna á viðkom-
andi sviði. Læknir, er í slíkum að-
stæðum velur meðferð, sem unnt
er að veita á staðnum, verður ekki
talinn bótaskyldur, ef slíkt er eftir
atvikum skynsamlegt, þó að æski-
legt hefði verið að beita meðferð,
sem í raun var ekki fáanleg. í
norskum hæstaréttardómi frá
1951 (Rt. 1951, bls. 950) stóð
þannig á, að 6 ára gamall dreng-
ur hafði fótbrotnað. Læknir veitt.i
honum meðferð heima, en hún var
ófullnægjandi. Varð síðar að taka
fótinn af drengnum, og hann var
metinn 40% öryrki. Talið var i
dómnum, að unnt hefði verið að
koma honum í sjúkrahús, og var
læknirinn dæmdur til að greiða
skaðabætur, þar sem honum var
talið hafa verið skylt að láta flytja
drenginn á spítala, er hann sá, að
honum fór ekki fram eins og vonir
stóðu til. I norskum dómi frá 1962
voru dæmdar bætur, af því að að-
stoðarlæknir hafði framkvæmt
skurðaðgerð í stað bess að bíða
eftir yfirlækni, sem var fjarver-
andi. (Rt. 1962, bls. 994, Nordisk
Domssamling 1963, bls. 460).
I sambandi við val á læknismeð-
ferð er sérstök ástæða til að ræða
skyldu læknis til að ráðgast við
sjúklinginn eða aðstandendur
hans. Verulegur vafi er um þetta
atriði, en sennilegt er, að íslenzkir
dómstólar muni telja nauðsynlegi.
að leita samþykkis til meiri háttar