Læknaneminn - 01.03.1972, Blaðsíða 156

LÆKNANE MINN
13Jf
ábyrgð felst einnig ábyrgð á störf-
um aðstoðarfólks, að því leyti, sem
það vinnur eftir fyrirmælum lækn-
is.
Þjóðfélagsleg ábyrgð
og þekkingaröflun
Læknar bera ábyrgð gagnvart
þjóðfélaginu, einkum varðandi
fræðslu um sjúkdóma, hollustu-
hætti, starfrækslu heilbrigðistofn-
ana og skipan heilbrigðismála.
Þessi ábyrgð hvílir fyrst og fremst
á einstökum læknum innan heil-
brigðiskerfisins, en þó að nokkru
leyti á stéttinni í heild. Læknum
er skylt að flytja þekkinguna á
milli lækna og til læknaefna, þ. e.
annast fræðslu í læknisfræði. Er
þetta eitt af þeim atriðum, sem
tekið er fram í Hippokratesareiðn-
um, en þar stendur: ,,Ég mun
kenna list þessa eftir föstum regl-
um með fyrirlestrum eða hverri
annarri kennsluaðferð.“ Þessi
skylda hvílir að nokkru á allri
stéttinni, en einkum á þeim lækn-
um, sem sérstaklega eru kvaddir
til kennslustarfa í læknisfræði.
Eftir íslenzkum lögum ber
læknum að viðhalda þekkingu
sinni sem bezt, fara nákvæmlega
eftir henni og gæta fyllstu sam-
vizkusemi í hverju einu. Lækna-
stéttin mun vera eina stétt þjóð-
félagsins, sem þessi lagaskylda er
lögð á herðar.
Deiling ábyrgðar-
og fébótakröfu
Skipting skyldu með hópstarfi
og dreifing ábyrgðar með sérhæf-
ingu er nútímafyrirkomulag, sem
notað er, þar sem læknisfræðin nær
lengst í greiningu og meðferð
sjúkdóma. Þetta veitir sjúklingn-
um bezta tryggingu fyrir öryggi
sjálfs hans og er því ábyrgasta
þjónusta, sem nútímalæknisfræði
getur boðið. Nú gæti vaknað sú
spurning, hver er ábyrgur, ef
óhapp hendir sjúkling, sem nýtur
læknisþjónustu byggðri á slíkri
samvinnu. Koma ýmsir aðilar til
greina, þ. e. a. s. stofnun sú, sem
læknarnir vinna við, foringi hóps-
ins, aðrir einstakir læknar í hópn-
um eða jafnvel hópurinn allur.
Algengt er, að fólk telji fébóta-
og refsiábyrgð lækna þýðingar-
mestu ábyrgð þeirra. Fer fjarri,
að svo sé.
Ábyrgð er oft mæld við þær af-
leiðingar, sem mistök eða rangar
ákvarðanir kunna að hafa í för
með sér, og þykir mæling þessi
oftast hvorki glögg né góð, nsma
unnt sé að ákvarða hana í krón-
um. Þessi mælikvarði er mjög
óeðlilegur og nær aðeins til hluta
af ábyrgð lækna.
Fébótakröfur á hendur læknum
hafa verið sjaldgæfar hér á landi,
og ekki er mér kunnugt um nsinn
skaðbótadóm á lækni vegna mis-
ferlis í læknisstarfi. Svipting lækn-
ingaleyfis að nokkru eða öllu leyti
er það ákvæði, sem aðallega hef-
ur verið beitt gegn læknum. Þeim
viðurlögum hefur ætíð verið beitt
að yfirveguðu ráði, og allar slíkar
aðgerðir heilbrigðisyfirvalda hafa
verið svo rækilega rökstuddar, að
engri þeirra mun hafa verið áfrýj-
að til dómstóla. I flestum tilfell-
um hefur svipting lækningaleyfis
verið framkvæmd vegna misnot-
kunar á heimild til að ávísa ávana-,
deyfi- og örvandi lyfjum. Eftirlit
með ýmsum lyfjaflokkum er ná-
kvæmt og strangt, og árangur af
slíku eftirliti er fljótfenginn með
tölvutækni, sem tekin hefur verið
upp hin síðari ár.
Á byrgðartrygging
Eins og áður er sagt, hefur fé-