Úrval - 01.06.1971, Blaðsíða 16

14
ÚRVAL
augu við aðkaliandi vandamál:
Hversu langt á að ganga til móts
við kröfurnar um aukna aðstöðu til
móttöku garðgesta, svo sem aukin
og fleiri tjaldbúðasvæði, fleiri gisti-
hús, fleiri vegi, o. s. frv.?
„Hvað er eiginlega að ykkur, sem
ráðið hérna?“ spyrja gestir oft þjóð-
garðsverðina. „Þið hafið tvær millj-
ón ekrur, og samt troðið þið okkur
á örfá og mjög takmörkuð tjald-
búðasvæði líkt og sardínum í dós!“
í raun og veru nota gestir nú að-
eins um 5% af öllu garðsvæðinu.
Og aðeins um 3% gesta, eða um
75.000 á ári, fara í langar skoðun-
arferðir út frá aðalleiðunum. Á
hinn bóginn halda starfsmennirnir
því fram, að hið ósnortna yfirbragð
og eðli Gulsteinagarðs yrði eyðilagt,
ef lagðir yrðu nýir, malbikaðir veg-
ir um ýmis ósnortin svæði garðs-
ins og opnuð þar fleiri tjaldbúða-
svæði í líkingu við tjaldbúðasvæðið
við Stórugjá og Gamla Trygg. Birn-
irnir, vísundarnir, elgsdýrin, og
stórhyrnda sauðféð verður að hafa
geysistór, auð svæði, þar sem dýr
þessi geta reikað um óáreitt og al-
ið aldur sinn, tímgazt, aflað sér
fæðu og dáið í friði.
Garðsvæðið er það, sem líffræð-
ingarnir kalla næstum fullkomið
„lífkerfi", þar sem jurta- og dýra-
líf er háð sífelldum breytingum og
þar sem háð er sífelld barátta til
þess að viðhalda jafnvægi náttúr-
unnar. „En nú er maðurinn í þann
veginn að raska þessu jafnvægi,“
segir líffræðingurinn Glen F. Cole,
sem hefur eftirlit með jurta og
dýralífi í Gulsteinagarði. Á ári
hverju er geysileg ásókn gesta í
Stangaveiði við norðurströnd Gul-
steinavatns, og eru leyfðir fiskidag-
ar nú árlega um 375.000 talsins.
Þessi stöðuga ásókn hefur haft þau
áhrif, að silungstegund þeirri
(„cutthroat trout“), sem alið hefur
aldur sinn á vatnasvæði þessu, hef-
ur fækkað geysilega mikið undan-
farið. Sem dæmi um það má nefna,
að meðalfiskstærð hefur minnkað
um tvo þumlunga síðustu fimm ár-
in. En þýðingarmesti þáttur þess-
arar þróunar er sá, að þessi silung-
ur er einmitt fæða ýmissa fugla og
villtra dýra, sem nú fer svo fækk-
andi, að þau mega teljast í hættu,
svo sem sköllótta arnarins, peli-
kanans, fiskiarnarins, grábjarnarins
og annarra villtra dýra. Veiðimenn-
irnir hafa þannig komið hinu eðli-
lega fæðukerfi náttúrunnar úr
skorðum, og hefur Þjóðgarðaþjón-
ustan því verið neydd til þess að
takmarka veiði hvers veiðimanns
við þrjá fiska, og má enginn þeirra
vera undir 14 þumlungar á lengd.
Þetta hefur valdið mikilli gremju
meðal stangaveiðimannanna.
Hvar ætti að setja mörkin, hvað
snertir daglegan gestafjölda í þess-
um fyrsta þjóðgarði heims? Ander-
son yfirþjóðgarðsvörður svarar
spurningu þessari á eftirfarandi
hátt: „Frumrannsóknir okkar á
þessu sviði benda til, að ekki ætti
að leyfa fleiri en 35.000 gestum að-
gang að garðinum daglega. En eitt
er víst .Við getum ekki haldið
áfram að opna fleiri og fleiri tjald-
búðasvæði og orðið við sífellt aukn-
um kröfum fleiri gesta um aukna
móttökuaðstöðu. Einhvers staðar
verður að draga mörkin."