Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 8

8
Páll Briem.
inn pening mátti á þeim hafa, og eins var víst haft tillit
til þess annars arðs, er þær gáfu af sjer; og það virðist
vera hið eðlilegasta, að telja hverja jörð eins mörghundruð,
eins og hún gefur af sjer mörg kýrfóður, og hin önnur
hlunnindi hennar mörg hundruðu. Hann lagði því til, að
það væri ákveðið í landbúnaðarlögunum, að jarðir skyldu
metnar til hundraða eptir þessum mælikvarða. þ>etta þótti
honum »hið eðlilegasta jarðamat hjer á landin1).
{>að er því auðsætt, að hann hefur álitið, að hug-
myndirnar í Bergþórsstatútu væru rjettar, en sama kom
fram hjá öllum þorra alþingismanna 1877. J>etta ár lagði
stjórnin fyrir þingið frumvarp til laga um endurskoðun
jarðabókarinnar frá 1861. Nefndin í efri deild var öll
samhuga um, að jarðir ætti að meta til hundraða eptir
líkum reglum, sem eru í Bergþórsstatútu. í neðri deild
voru menn einnig á sömu skoðun, en auk þess fundu
menn upp á því, að miða jarðamatið eigi að eins við fjen-
aðarfjölda sem »hinn vissasta mælikvarða«< heldur og við
mannfjölda, og átti mannfjöldinn að sýna hlunnindin.
Menn hafa auðsjáanlega hugsað sem svo: Úr því að mið-
að er við skepnurnar, sem lifa á grösum jarðarinnar, þá
á líka að miða við mennina, sem lifa á rófum og jarð-
eplum, sem líka vaxa á jörðinni, og öðrum hlunnindum
jarðarinnar.
I>að er auðsætt, að hugmyndum Bergþórsstatútu er
fylgt út í æsar, og þeim, sem vilja telja mennina eins og
skepnur, mun víst falla þetta vel í geð. En bvað svo sem
er um þetta, þá er það víst, að það er alveg ómögulegt,
1) Frumvarp til laudbúuaðarlaga fyrir ísland, samið af Jóni
Pjeturssyni, Reykjavik. 1878, b!s. 49 og 99—100.