Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 73
Dagsverk til prests.
73
lífeyri, skrifarar á skrifstofuin, kennarar, forstjórar hluta-
fjelaga, tóvjela, banka, menn, er lifa á eignum sínum o. sv.
frv., ef þeir eiga heimili utan kaupstaða, og veita eigi
heimili forstöðu. Getur því svo farið, að bláfátækur ó-
magamaður, húskonur og lausakonur borgi dagsverk, þar
sem menn með mörg þúsund króna tekjum borga presti
ekki einn eyri (hvorki dagsverk eða offur). Jeg hygg því,
að það sje óhætt að segja, að dagsverksgjaldið sje eigi
jafnaðargjald og sje tæplega í samræmi 'við rjettlætistil-
íinningu manna nú á tímum. En þegar svo er, þá er
hæpið, að lögin verði framkvæmd. Framsögumaður máls-
ins í neðri deild talaði um það, að þar sem venja væri,
að prestur fæddi þá, sem dagsverkið vinna, þá mundi
henni verða »að líkindum haldið þar,« þótt lögin væru
önnur. En ef lögin verða eigi framkvæmd í þessu efni,
þá er eigi ólíklegt, að svo fari í öðrum efnum. |>egar
gjaldið kemur ósanngjarnlega niður, þá fer að likindum
svo, að góðsamur prestur -heimtar það eigi, þegar svo á
stendur. En svo kemur eptir hann annar prestur, sem
heimtar það, og þá byrjar óánægjan hjá sóknarmönnum
hans, og prestsgjöldin nást eigi inn nema með málssóknum.
Að öðru leyti virðist aðalstefna laganna vera al-
veg rjett í því. að menn borgi prestum sínum hjer á landi
með beinum gjöldum, eins og er í öðrum siðuðum löndum.
Ennfremur er það rjett og sanngjarnt, að prestar fái tekj-
ur sínar hækkaðar, því að eins og tekjurnar eru nú, þá
eru þær landsmönnum enginn sómi. Tekjur presta, eins
og þær eru nú, koma eigi rjettlátlega niður. En ef farið
er að breyta þeim, þá ætti eigi að fara úr öskunni í
eldinn. |>að virðist mega heimta, að þau komi nokkurn
veginn rjettlátlega niður. Auk þess vil jeg benda á tvö