Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 58
58
Páll Briem.
þeir að vera »skyldugir þá sömu að fæða, sem dagsverkíð
vinna.n Sama árið var þetta samþykkt af Sigurði Björns-
syni, lögmanni sunnan og austan, og þremur árum síðar
staðfest af Jóhanni Klein fyrir hönd Hinriks Bjelkes höf-
uðsmanns. *)
það er auðsætt, að hingað til hefur dagsverkinu
einkum verið beint að húsmönnum, enda var að eins tal-
að um þá í Ríparartikulum. I norsku lögum Kristjáns
fimmta II— 12—7 (1687) var ákveðið, að húsmenn og
húskonur, er ekkert tíunduðu, skyldu inna af hendi dags-
verk um uppskerutímann. Var nú hjer á landi farið að
vitna í þau, sem heimild fyrir dagsverki, og jafnframt var
farið að heimta dagsverk af lausamönnum. |>etta sjest
ljóst af úrskurði á prestastefnu 22. júlí 1726. Prestur
einn gjörði fyrirspurn til amtmanns og biskups um það,
hvort dagsverk skyldi gjaldast af þeim sóknarbörnum,
sem ekki eru í skiptitíund. En úrskurður þeirra var
þannig:
»Að það eigi endilega að lúkast eptir Christiani Tertii
Rípa-artíkulum, samt N. L. 2—12 — 17 (rjettara 7); en
prestarnir standi þó ei uppá það harðasta, að útheimta
þetta af einstæðings ekkjum og nauðstöddum ómegðar-
mönnum á þeim besta bjargræðistíma, en fæði þá þó, með-
an þeir dagsverkið vinna. Má þó þetta dagsverk borgast
eptir samkomulagi prestsins og bóndans með 5 fiska virði
í sama skildaga, sem lögmálið segir um preststíund; hjer
með eru og meintir allir þeir lausamenn, sem ekki eru í
skiptitíund.«1 2)
Með þessu var fenginn úrskurður um, að lausamenn
1) Handr. Landsbs. nr. J 01, 4to bls. 106—107.
2) Lovsaml. for Island. Kjöbenhavn, 1853. II. bls. 62.