Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 49
Hundraðatal á jörðum.
4«)
þó að hann væri, ef til vill, eigi eins mikils virði og
kaupahlutinn, þar sein kirkjan hvíldi á honum. Af þessu
leiddi að tvenns konar mat varð á jörðunum eptir því,
hvort miðað var við tíund eða kaupverð. J>etta kemur
Ijóst fram í skrá um eignir Guðmundar (ríka) Arasonar á
Eeykhólum frá hjer um bil 1446. þ»ar segir um Saurbæ
(Bæ) á Bauðasandi, að hann sje «60 hundruð til tíundar
en hundrað hundraða til giptumála.«
í kaupmálabrjefi Guðmundar Arasonar og Helgu
porleifsdóttur, 7. okt. 1423, var Bær á Kauðasandi talinn
120 hundruð, og fyrir þetta verð hafði forleifur faðir
Helgu keypt eignina.3) En með jörðinni fylgdi kirkjan með
öllu lausafje og þremur jörðum, er eigi voru tíundaðar.1 2)
í skrá um eignir Guðmundar eru Keykhólar taldir 60
hundruð, en kirkjan átti hálft landið, og voru Reykhólar
því alls 120 hundruð. Að vísu keypti Páll Jónsson á
Staðarhóli Keykhóla fyrir 80 hundruð árið 1566, en þegar
hann gipti Elínu dóttur sína 1586, þá gaf hann henni
meðal annars Keykhóla fyrir 120hundruð, og Björn Bene-
diktsson, maður Elínar, seldi Ara sýslumanni í Ögri Reyk-
hóla 1601 fyrir 120hundruð í jörðum.3) Á sama hátt er
Eyri í Arnarfirði (Rafnseyri) 60 hundruð til tíundar, en
með kirkjueignunum var Eyri metin árið 1418 120hundr-
uð.4) Hið sama gildir um Staðarhól í Saurbæ. Hann
hefur verið tíundaður sem 60 hundruð. En kirkjan átti
hálft heimaland og miklar eignir aðrar, og því telur Lopt-
1) ísl. fbrs. IV. 262, 312, 335 og 689.
2) S. st. III. 192, 775. IV. 149.
3) S. st. II. 120. III. 774. IV. 153 og 684. Sýslumannaæfir, II.
207—212, I. 228, 230. Jarðatal Johnsens, bls. 176.
4) ísl. fbrs. III. 198, 227. IV. 145, 265. Jarðatal Johnsens, 191.
Lögfræðingur. IV. 1900. 4