Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 141

Dómstólar og rjcttarfar.
141
lagt er fram skjal með undirskript mótpartsins, þá er það
álitið gott og gilt, og því fullt sönnunargagn gegn hin
um eptir innihaldi þess, nema hann synji fyrir það með
eiði, að hann hafi skrifað undir það.
þ>egar ekki er hægt að sanna beinlínis það, sem á að
sanna, en það er hins vegar hægt að sýna fram á ýms at-
riði, sem benda ótvíræðlega á það, sem sanna á, þá er sagt,
aö það sjeu framkomnar líkur í málinu, fessar líkur
geta verið svo sterkar, og allar bent í eina átt, að varla
getur verið vafi um, hver rjett hefur, og sannfæringin hjá
dómaranum getur þá orðið eins sterk, og lögfull sönnun
liefði framkomið, og er þá dæmt eptir þessum líkum, en
þó skal það tekið fram, að dómarar hjer á landi eru mjög
tregir t.il að dæma eptir líkum, einkum þó í sakamálum,
enda eru þær þá bundnar sjerstökum ströngum skilyrðum.
Apíur á móti hafa líkur mikla þýðingu, þar sem ólærðir
menn dæma ásamt löglærðum mönnum, svo sem í kvið-
dómum.
Eptir nú að hafa útlistað sönnunar gögnin, skulum
vjer snúa aptur að málfærslunni. Eins og tekið hefur ver-
ið fram. þarf sækjandi við fyrsta rjettarhald að koma fram
með greinilega skýrslu um málið og ákveðnar dómkröfur,
því að hann getur ekki eptir á aukið kröfur sínar eða
komið fram með neitt nýtt, nema mótpartur hans gefi til-
efni til þess, eða honum eptir eðli málsins liafi verið það
ókunnugt í upphafi. ‘) En á því stigi málsins er honum
ekki skylt að sanna mál sitt, heldur getur hann beðið eptir.
hvað mótparturinn segir. I fyrsta varnarskjali sínu verð-
ur verjandi fyrst að snúa sjer að formhlið málsins, og
1) Sjá neðanmálsgrein á bls. 133.