Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2014, Qupperneq 45

Viðhorf grunnskólanemenda á íslandi og í Finnlandi til tækni og námsgreinarinnar hönnunar og smíði
Jewett (1996) komst að þeirri niðurstöðu
að námssviðin tækni, stærðfræði og vís-
indi væru almennt frekar talin vera fyrir
karla en konur. Þetta viðhorf gæti haft
áhrif á hegðun og væntingar kennara og
þannig haft neikvæð áhrif á áhuga stúlkna
á tækni. Rannsókn Silverman og Pritch-
ard (1993a) gaf einnig til kynna að ung-
Hngsstúlkur tengdu tæknimenntarnám sitt
ekki hugmyndum sínum um framtíðar-
störf. Silverman og Pritchard (1993b) kom-
ust einnig að því að hugmyndir drengja
og stúlkna um hlutverk kynjanna hefðu
áhrif á viðhorf þeirra til tækni. Nám þeirra
í tæknimennt hefði ekki áhrif á viðhorf
þeirra.
í rannsókn á viðhorfum nemenda í
efri bekkjum grunnskóla (Staberg, 1992)
kom fram að stúlkur reyndu í rfkari mæli
en drengir að skilja tæknina fræðilegum
skilningi. Bæði kynin litu svo á að tækni-
menntagreinar væru karllægar og áhugi
stúlkna minnkaði með aldrinum. Svipaðar
niðurstöður hafa fengist úr öðrum rann-
sóknum (sbr. Lindahl, 2003).
í stórri rannsókn á viðhorfum 15 ára
nemenda til tæknimenntar og vísinda kom
fram munur á viðhorfum nemenda eftir
heimshlutum og kynjum. Því þróaðri sem
samfélög landanna voru, þeim mun minni
áhuga höfðu nemendur á tæknimennt og
vísindum. Stúlkur höfðu almennt minni
áhuga en drengir á að mennta sig á sviði
tækni. Einnig var munur á viðhorfum
kynjanna til tæknimenntar meiri í þróaðri
löndum (Schreiner og Sjoberg, 2004).
Upphaf uppeldismiðaðrar
smíðakennslu
Iðnmenntun hófst í mörgum löndum á
nítjándu öld (Bennett, 1926, 1937). Hún
tengdist upphafi alþýðumenntunar og
iðnvæðingar hins vestræna heims. Nýjar
framleiðsluaðferðir og -afurðir kölluðu á
nýja færni og þekkingu hinna vinnandi
stétta (Kantola, Nikkanen, Kari og Kan-
anoja, 1999).
Menntafrömuðir þessa tíma ræddu
um mikilvægi handmennta (Anderson,
1926; Bennett, 1926, 1937; McArdle, 2002)
í alþýðumenntun. Slík menntun myndi
stuðla að jafnvægi líkamlegra og andlegra
þátta og búa einstaklinginn betur undir
lífið (Jón Þórarinsson, 1891; Bennett, 1926).
Þessi áhersla birtist síðan í slöjdstefnunni
sem kom fram sem sérstök uppeldisstefna
undir lok 19. aldar. Markmið hennar var
að styðja almenna uppeldislega þætti
(Bennett, 1926; Borg, 2006; Kantola o.fl.,
1999; Salomon, 1892).
Hin upprunalega merking slöjd er „lag-
tækur" eða „hagur" og vísar til handverks
(Chessin, 2007). í menntunarlegum skiln-
ingi vísar hugtakið slöjd hins vegar til um-
ræðu uppeldisfræðinga þessa tímabils um
almennt gildi handverks fyrir menntun
barna (Borg, 2006). Tilgangur slöjd var að
nýta handverksem tæki íþjónustu alþýðu-
menntunar til að byggja upp persónuleika
einstaklingsins, til eflingar siðvitsþroska
hans og til að efla gáfur hans og iðni (Jón
Þórarinsson, 1891).
Finninn Uno Cygnaeus (1810-1888)
og Svíinn Otto Salomon (1849-1907)
voru helstu frumkvöðlar kerfisbund-
inna kennsluaðferða í uppeldismiðuðu
handverki (slöjd) sem urðu síðan að lög-