Skírnir - 01.01.1855, Qupperneq 61

Spánn.
FRJETTIR.
63
stjórnarlaga, sem átti aí> gefa stjórninni meira vald en nú haffei hún.
þinginu skyldi skipt í tvær málstofur: öldungastofuna og fúlltrúa-
stofúna. Kosningar skyldu vera tvöfaldar og stjórnin sjálf kjósa
forseta og varaforseta. Ekki var embættismönnum leyft a& þiggja
kosningu, nema þeir embættismenn, sem höffeu 30,000 rjála í tekjur
(hjerumbil 2656 rd.). Tölu þingmanna skyldi fækkaö um tvo
fimmtu e&ur því nær. Oeirhirnar hjeldust viö a& eins, og nú var
farih a& varpa mönnum í dýflissur og dæma þá í útlegb. þetta frum-
varp var þó aldrei lagt fram, og ekkert þing var sett; þah komst
aldrei svo langt. Stjórnin fjekk nú annah a& hugsa, því stjómar-
byltingin byrja&i.
Áhur en vjer byrjum ah segja frá uppreistinni sjálfri, þykir
oss vife eiga, a& drepa á hinar helztu orsakir til hennar: Spánverjar
höf&u allgóha stjómarskipun, sem þeir fengu 1837; stjórnarlögin
eru, eins og flestra annara þjóöa, snifein eptir stjórnarskrá Frakka,
og eru þau frjálsleg. Drottning Isabella hefur aldrei verih óvinsæl,
heldur afla tíma fremur vel Jiokkub, nema ef vera skyldi, aö hún
þætti fremur glensmikil vií> kunningja sína og of mjög gefin fyrir
karlhöndina. En hins vegar hefur verib ærin ástæfea til óánægju
mei) stjórnarrá&in. Fjárhagurinn hefur jafnan verií) bágur, og öll
fjárstjórn og fjármál voru nú komin í hina mestu óreglu. Iliröin
var eyhslusöm og skeytingarlaus um efni ríkisins; stjórnin gat ekki
staöiö í skilum viö þá, sem áttu hjá henni; en ráögjafarnir vom sjer-
drægir og annaöhvort gátu ekki eba vildu ekki færa neitt í lag. I
janúarmánuöi 1854 varö stjórnin afc taka lán aö nýju; en nu vildi
enginn veröa til ab lána henni fje, því skuldasta&ur þótti mjög óviss;
varíi þá stjórnin afe grípa til þess, aÖ neyha menn til aö lána sjer;
var og skipaö' aö borga helming skattanna ári fyrirfram. Skattalög
Spánverja eru mjög svo ranglát. Mestar tekjurnar eru tollar og
neyzlutollar af matvörum og ö&rum nau&synjum, sem hver þarf viÖ
ab lifa, hversu fátækur sem er. Utúr öllu þessu var nú kominn
illur kurr í alla alþýhu, og vesna&i þó um allan helming, þegar hún
sá, aö stjórnin fór meb hörku a& hverju einu smáuppþoti, án þess
þó ab standa nógu föst á fótunum, til aí> geta afstýrt miklu upp-
hlaupi. — En nú víkur til sögunnar.
I byrjun júnímána&ar fór aö bera enn meir á ókyrrö hjá al-