Fylkir - 01.05.1920, Síða 127

127
staðar úti á Tjörnesinu sá eg læki eða smáár, sem mætti nota
W Ijósa, suðu og, ef til vill, til hitunar á bæum; en ódýrara yrði
að líkindum fyrir bændur í Aðaldal og Reykjadal, að mynda félag
°g nota orkuna í Laxárfossum út hjá Laxamýri eða í þverám
hennar. Norðlendingar mega ekki vera á eftir bæði Austfirðing-
u,n og Sunnlendingum í að nota vatnsorkuna, sem Norðurland
er svo auðugt af, bæði til Ijósa, iðju og húshitunar; en til Ijósa
húshitunar fyrst, því heilsan er fyrir öllu; og aðal annmarkar
'slands, einkum Norðurlands, eru myrkrið í skammdeginu og
^uldinn á vetrum og vorum. Pó nökkur ár eru síðan, að raf-
0rkan var notuð til húshitunar á Pykkvabæ í Vestur-Skaftafells-
sýslu og eins á stórbýlinu Karls-skála við Reyðarfjörð; en ekki
e,tt einasta stórbýli hér norðanlands er enn þannig lýst og hit-
að; ekki einu sinni bærinn Grund hér fremra, né bærinn Höfði
^ér ytra, né Laxamýri, sem áður er nefnd.
Sumir bændur bíða eftir því, að þeir hafi bygt steinhús, í stað
torfbæa sinna; eins og rafmagnið hentaði síður til að hita gömlu
b®ina; en rafmagnið hentar alt eins vel í vel bygðum torfbæum,
e'ns og í timburhúsum eða steínhúsum. Hitt ér rétt, að örðugra
er að halda torfbæum hreinum en steinhúsum og timburhúsun-
Utn. og hreint loft er ekki síður nauðsynlegt, en hrein fæða og
h|ý húsakynni. En óhreinindi á sveitaheimilum, eins og í kaup-
stöðum, koma meir af ryki og reyk, en af óhreinu gólfi, og hús-
^ldinn er hættulegri fyrir heilsu manna, heldur en flest annað,
nenia ópíum eitraðar íigarettur og viðarspritt. En þegar þetta
^rent fylgist að, og dansar, drykkjugildi og ölæði, fram á nætur,
asamt skjól litlum og léttum bunaði í hríðum og vetrarhörkum,
^ er hætt við, að þó nokkrir stytti æfi sína fyrir skapadægur.
" t'egar eg sé fylkingar urlgra léttklæddra manna, í fínum föt-
Ufn. reykjandi cigarettur á götunum, eða sitja við öldrykkju og
^P'I. jafnvel á hátíðum og helgidögum, sem eru lögskipaðir til
Pess að allir geti haft tíma til alvarlegra íhuguna og Iærdóms,
Pa örvœnti eg um framtíð þessarar litlu þjóðar, sem er ekki enn
Jölmennari hér á landi, en hún var fyrir 7 öldum síðan, og ekki