Óðinn - 01.01.1936, Qupperneq 45

Óðinn - 01.01.1936, Qupperneq 45
Ó Ð I N N 45 að mennirnir vaxi að sama skapi og þroskíst. Menn- irnir hafa í blindni trúað því, að slíkt hlyti að fylgj- ast að —, og nú eru menn loks að vakna upp við vondan draum. Mannkynið er ekki lengur á framfarabraut, heldur sennilega hið gagnstæða; þ. e. hinn andlegi og líkam- legi þróttur mannsins, sem hann fær að erfðum, hefur ekki aukist hina síðustu tíma1). Hættan, sem er fram undan, er sú, að hnignun manndómsins sje þegar í byrjun, eða að minsta kosti í nánd, yfirleitt hjá menn- ingarríkjunum. Þau náttúruöfi, sem reistu manninn upp úr villimensku og eymd, og gerðu hann að kon- ungi jarðarinnar, eru nú ekki lengur ráðandi hjá menningarþjóðunum. — Það náttúrulögmál, að það sterka lifi hið veika, og víki því úr vegi, gildir ekki lengur um mennina, og ekkert hefur verið sett í stað- inn. Það er þetta lögmál, sem Darwin fann, og allir fræðimenn þekkja nú, að engar tvær lífsagnir eða verur myndast eða eru alveg eins. Hjá hinum Iægstu dýrum og jurtum er munurinn minstur, og að eins vísindamönnum sjónbær; en því ofar sem dregur í hinni lifandi náttúru, er munurinn meiri, og hvergi eins mikill og hjá manninum. Mörg þúsund ára mann- leifar sýna, að mennirnir voru þá af fleiri og töluvert ólíkum kynjum (Race), sem voru skýrt aðgreind að Iíkamsbyggingu og heilabúi, er sýndi mismunandi and- lega hæfileika. Kenningin um »náttúrlegan jöfnuð* eða líking er ein sú stærsta villa, sem mannkynið hefur hent. Það er ekki annað en rótlaus draumsýn. I náttúrunni fyrir- finst ekki jöfnuður. Það er einmitt andstæða þessarar kenningar eða hugsjónar, sem er eins róttæk nátt- úrulög eins og t. d. þyngdarlögmálið. Lögmál, sem öll framþróun í heiminum byggist á. II. Bók Darwin’s, »Um uppruna tegundannac, kom út um 1860, og hafði strax feikna áhrif, eins og áður er bent á. Það er framþróunin, sem byggist á erfða- lögmálinu, sem þar er sýnd. Darwin einbeitti rann- sóknum sínum að dýrum og jurtum, en lærisveinn hans, er var honum samtíða, en nokkru yngri, jók þar við, heimfærði þær til mannanna og dró af þeim rökrjettar ályktanir. Það var Francis Galton. Hann var höfundur þeirrar fræðigreinar, er nefna mætti: »Mannrækt« (Evgenik eða Raceforbedring). Hann sýndi fram á, hve mennirnir væru ólíkir að upplagi, og hve mikið mætti bæta mannkynið, með því að kynrækta það 1) Lodhrup Stoddard: „The Revolt against Civilisation". — Hjer á eftir fer eitt og annaö, sem tekið er úr þeirri bók. Jón Jónsson Gauti, sem skrifað hefur grein þá, sem hjer fylgir, er einn hinna svo nefndu Gautlandabræðra, sona ]óns Sigurðssonar alþingis- forseta á Gautlöndum. Hann er fæddur 28. febrúar 1861 á Gaut- löndum og ólst þar upp. Hann tók þegar á ungum aldri mikinn þátt í starfsemi Kaupfjelags Þingeyinga á Húsavík, en gekst síðan fyrir stofnum kaupfjelags- skapar í NorðurÞing- eyjarsýslu 1894, og veitti því fjelagi for- forstöðu til 1915. Hann kvæntist 1896 Sigur- veigu Sigurðardótlur frá Ærlækjarseli í Oxar- firði, og bjuggu þau fyrst á Gautlöndum, og síðan um hríð í Ær- lækjarseli, en fluttust að Hjeðinshöfða á Tjörnesi 1910 og bjuggu þar stórbúi í 10 ár. Þaðan fluttust þau aftur að Ærlækjarseli, og hafa als búið þar 18 ár. Á síðastliðnu ári fluttust þau til Reykjavíkur og dvelja nú hjá syni slnum, Sigurði verkfræðingi. Á fyrri árum var Jón oft í förum erlendis fyrir kaupfjelag sitt. Tveir hinir eldri Gaut- landabræður, Kristján dómstjóri og ráðherra og Pjetur alþingis- maður og ráðherra, eru nú fallnir frá fyrir nokkru, og Þorlák- ur, yngsti bróðir þeirra, andaðist á námsárum sínum í Kaup- mannahöfn. En á lífi eru Jón og Steingrímur fyrv. bæjarfógeti á Akureyri. besia og hæfasta, en láta það lakasta og óhæfa hverfa. Hin fyrsta bók Galton’s, sem kom út 1865, vakti ekki mikla athygli í fyrstu. Það var ekki fyr en um aldar- lok að vísindamenn, og aðrir, fóru að gefa ritum hans og kenningum verulega gaum. En nú er hann talinn höfund- ur merkilegrar fræðigreinar, sem á meðal fylgjenda sinna nokkra mikilhæfa vísindamenn, er hafa leitt í ljós mikil og merk sannindi, er áður var mótmælt af fræðimönn- um. Það er nú talið sannað, að náttúrlegir hæfileikar mannsins, og frumeðli, gangi í erfðir, en ekki það, sem mennirnir eða menningin skapar eða lífskjörin. Sú kenning, að lífskjörin ein skapi manninn, er nú að láta undan síga. Vísindin hafa mótmælt henni. Nýi tíminn leiðir hið sama í ljós. Hæfileikarnir fá nú að njóta sín miklu betur en áður. Skólaganga er nú orðin almenn í flestum löndum, og fyrir nokkru einnig hjer á landi. Lengi mun það hafa verið skoðun menta- manna, og þeirra, er við skólamál fást, að þeir — skólarnir — ættu að jafna mennina, enda var lengi
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94

x

Óðinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Óðinn
https://timarit.is/publication/205

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.