Óðinn - 01.01.1936, Page 61

Ó Ð I N N
61
Meiri-Tungu-bræður
og
konur þeirra.
Meiri-Tungubræður; þannig eru þeir venjulega
nefndir í daglegu ta!i í sinni sveit, bræðurnir Þorsteinn
og Bjarni Jóns-
synir, bændur í
Meiri-Tungu í
Holtum í Rangár-
vallasýslu. Enda
er því svo varið
um þá bræður,
að naumast er
hægt að minnast
svo annars þeirra
að hins sje ekki
gefið, svo sam-
ofinn hefur æfi-
ferill þeirra verið,
svo náið samstarf,
svo líkir margir
eiginleikar, t. d.
glaðlyndi, gest-
risni, hjálpfýsi og
góð greind. Ðáðir
jafn-ástríkir eigin-
menn og feður, og elskulegir húsbændur. — Báðir
mjög vel þektir að öllu góðu innan síns hjeraðs
— Rangárvallasýslu —, og eiga enda fjölmarga
vini og kunningja víðsvegar um Suðurland og í
Reykjavík. Þelta, sem hjer er sagt, á jafnt við um
hinar ágætu konur þeirra bræðra, sem síðar verður
getið, og sem í öllum greinum standa mönnum sínum
jafnfætis, en að engu á baki, enda náin frændsemi
með þeim hjónum hvorum tveggja.
Foreldrar þeirra bræðra voru: ]ón Bjarnason, bóndi
í Meiri-Tungu (sem í þá daga hjet Moldartunga),
dáinn 22. nóv. 1877, 66 ára; og kona hans, Salvör
Þorsteinsdóttir, hreppstjóra á Arnkötlustöðum, Run-
ólfssonar s. st., Bernharðssonar frá Ásmundarstöðum.
En Salvör, kona Þorsteins Runólfssonar, var dóttir
Halldórs Sigurðssonar bónda í Marteinstungu. En
móðir Halldórs í Marteinstungu var Salvör dóttir sjera
Bárðar Jónssonar, sem prestur var í Guttormshaga
1719—’55; má rekja þá ætt til Gísla biskups Jóns-
sonar í Skálholti og fleiri mætra manna, en yfirleitt
mun sú ætt hafa verið traust og góð bændaætt.
Salvör Þorsteinsdótttir er dáin 29. okt. 1893.
Jón, faðir þeirra Meiri-Tungu-bræðra, var sonur
Bjarna frá Sandhólaferju, hins þekta og orðlagða glímu-
manns. En Bjarni »sterki« var sonur Gunnars »signeta-
smiðs* á Sandhólaferju (d. 1805), en Gunnar var sonur
sjera Filippusar í Hálfholti (d. 1779), og var þessi ætt á
seinni hluta 18. aldar og fram á þennan dag nefnd »Ferju-
ætt«. Einkenni hennar eru: gáfur, fjör og hagleikur.
Þeir bræður
mistu ungir föð-
ur sinn (dáinn
1877); var Þor-
steinn þá 14 ára
(f. 19. júlí 1863),
en Bjarni 12 ára
(f. 19. febr. 1865),
alls voru börnin
4, tvær systur,
Salvör og Val-
dís, lítið eitt eldri
en bræðurnir,
dóu báðar ung-
ar, önnur 18,
hin 21 árs; hjer
voru því erfiðar
ástæður hjá móð-
urinni, sem var
mjög efnalítil. —
Reyndi því mjög
snemma á manndóm bræðranna, því hún hjelt áfram
búskap með börnin, og kom það sjer vel að
þau höfðu verið vanin við að vinna. Varð það
þá úrræði þeirra bræðra — sem svo oft bæði
fyr og síðar hefur bjargað við litlum sveitabúum, að
eldri drengurinn, Þorsteinn, fór til sjóróðra suður
með sjó, þá nýfermdur. Stundaði hann svo sjó upp
frá því næstu 10 árin á vetrarvertíðum, lengst í
Herdísarvík, en Bjarni stundaði búið heima. Reynd-
ust þeir snemma duglegir verkmenn, hvort heldur
var var til sjós eða lands, þó ekki væru þeir miklir
menn að vallarsýn.
En áhuginn, að bjarga sjer og móður sinni, var
brennandi, enda jukust brátt efni þeirra, og er móðir
þeirra dó (29. okt. 1893) máttu þeir heita vel efnaðir,
og stóðu þá orðið framarlega í bænda röð.
Á árunum 1890—1900 hófust fyrir alvöru jarða-
bætur hjer sunnanlands, það er að segja túnasljettur
með ofanafristu, og svo garðahleðsla og skurðgröft-
ur. Á þeim árum risu og upp nokkrar húsabætur.
Þá koma einnig hestvagnar (kerrur) til sögunnar.
Þeir bræður voru meðal fremstu manna í öllum