Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1994, Side 133

Andvari - 01.01.1994, Side 133
ANDVARI ÞRJÁR SÖGUR ÚR FRBLSISBARÁTTUNNI 131 krónur . . . og hinn 100 þúsund krónur . . . Árið 1981 voru veittar 8 þúsund krónur til tveggja kvenna . . .“ Þeir sem muna eða hafa lært um verðbreyt- ingu krónunnar árið 1981 átta sig auðvitað á þessari skyndilegu lækkun styrkjanna. Fyrir öðrum hlýtur hún að vera ráðgáta. Auðvitað má kalla þetta smáatriði, og það gerir höfundur í raun með því að skýra þau ekki. En þá hlýtur maður að spyrja: Hvers vegna er höfundur að segja frá þeim úr því að ekki er ómaksins vert að gera þau skiljanleg? Á mörgum mikilvægari atriðum eru tök höfundar líka helst til laus. Þannig er eðlilega víða drepið á launamun karla og kvenna (119-20, 245-56, 345, 378). En hvergi er tekið á því hve mikill þessi munur var á hverjum tíma; varla einu sinni nefnd dæmi um það, eftir að kvenréttindahreyfingin hófst. Um þetta hefði meistari Þórbergur sagt að höfundur kynni ekki að beita nákvæmni.5 Það dregur líka víða úr kraftinum í sögu Sigríðar að hana vantar rök og dæmi þess sem hún heldur fram og vísast er satt og rétt. í lok kaflans um launamál er til dæmis þessi klausa (256): Á hinn bóginn þarf ekki að draga í efa að skýringuna á því hve árangurslítil baráttan fyrir launajafnrétti var er að finna í viðhorfum til launavinnu kvenna. Lífseig viðhorf voru þau að giftar konur ættu ekki að vinna utan heimilis nema brýna nauðsyn bæri til og karlar voru taldir fyrirvinnur heimilanna. Þeim fannst sér meira að segja stór- lega misboðið ef þeir gátu ekki séð fjölskyldu sinni farborða. Tekjur einnar mann- eskju áttu að duga til framfærslu fjölskyldunnar og konur höfðu því ekkert að gera við kaup á við karla. Þessi viðhorf voru við lýði alls staðar, jafnt í verkalýðsstéttum sem öðrum stéttum og ekki síst meðal kvenna sjálfra. Allir sem eru komnir yfir miðjan aldur kannast við þetta viðhorf. Samt hefðu ummæli höfundar öðlast margfaldan sannfæringarkraft ef þau hefðu verið studd tilvitnun í einhvern sem tjáði þau, helst hiklaust og eins og sjálfsagðan hlut. Mig rámar í að ég hafi einhvern tímann, eftir 1980, lesið í Þjóðviljanum viðtal við konu sem ók strætisvagni í Reykjavík. Hún var spurð hvort henni þætti kaupið ekki lágt, og hún svaraði, að því er virtist í fullri alvöru, að það væri bærilegt fyrir konu en hlyti að vera óþolandi lágt fyrir karlmenn. Slíka vitnisburði vantar tilfinnanlega í bók Sigríðar. Þeir yrðu sjálfsagt ekki sóttir í stofnunarheimildir Kvenréttindafélagsins. Hér vantar enn umfangsmikla könnun á afstöðunni til stöðu kvenna eins og hún hefur birst í almennri þjóðfélagsumræðu. Á hinn bóginn verður auðvitað að viðurkenna að Sigríður leggur mikil- vægan grunn að sögu kvenréttindahreyfingar 20. aldar í bók sinni. Ef hún kemst skemmra en karlarnir, sem skrifa um eldri frelsisbaráttu karla, að móta samfellda sögu, þá stafar það vafalaust einkum af því að hún er að ryðja ógreiðari braut en þeir. Stofnunarsögur eru oft heldur dauflegt lestr- arefni, en þær gera afar mikið gagn í sagnfræðiritun. Og sá mikli áhugi sem
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.