Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1995, Side 133

Andvari - 01.01.1995, Side 133
ANDVARI ÁSTVINUR GUÐS 131 þátt í málamiðlun (421, 427-30). Páll er einnig umkringdur vinum. Hann og kona hans eiga „hvarvetna ætíð skamms bragðs“ vegna góðvildar vina enda er Páll „þýður við alla vini sína og góða menn.“ (410) Þegar Páll skor- ast undan byskupstign eru „bræður hans og aðrir ástvinir hans“ fremstir í flokki að telja honum hughvarf (411) og við banabeð hans eru „synir hans og bræður og margir aðrir ástvinir hans.“ (433) Gjafir styrkja bræðralag og vináttu Páls við báðar fjölskyldur sínar. Hann gefur Absalon og Eiríki gull- hringa og öðrum sem koma að vígslu hans gersemar. Síðan heldur hann vinum sínum á íslandi veislur hvað eftir annað og unir best „er hann gladdi vini sína sem flesta og vandamenn í veislum virðulegum með ástúð og skör- ungskap.“ (413-4) Megináherslu fær vinátta hans og annarra kirkjuhöfð- ingja. Aður en slettist upp á vinskapinn gera þeir Guðmundur Arason „mikla sæmd sín í milli með veislum og fégjöfum.“(421) Þórir erkibyskup í Niðarósi og Nikulás byskup í Osló senda honum og virðulegar gjafir (431) og Páll sendir gjafir á móti. Einstaklingurinn og hið almenna Páls saga er ekki saga eins kirkjuhöfðingja heldur allra í ljósi eins og eins í ljósi allra. Hlutverk erkibyskupanna og annarra preláta er að sýna að Páll er einn limur líkama sem á sér marga limi, ólíka kirkjuhöfðingja sem eru þó eins. Saga hans er saga þeirra. Innsti kjarni einstaklingsins á miðöldum var ekki hið einstaka heldur hið almenna. í sköpunarsögunni segir að Guð hafi skapað manninn í sinni mynd (Et creavit Deus hominem ad imaginem suam). Sú mynd Guðs (imago Dei) er kjarni einstaklingseðlisins.29 í endur- reisn 12. aldar verður vart mikillar innleitni. Menn leita að innri manni sínum (homo interior), sál (anima) eða sjálfi (seipsum) en þar er ekki á ferð sama einstaklingseðli og sett var í öndvegi í rómantík 18. og 19. aldar. Innsti kjarni mannsins er mynd Guðs og þróun sjálfsins er í átt að því. Helgir menn hegða sér eins því að þeir eru nær þeim almenna kjarna en aðrir.30 I því samhengi er áhersla Páls sögu á bræðralag heilagra auðskilin. Það sem aðskilur hann og aðra réttláta kirkjuhöfðingja er hjóm. í því ljósi ber og að skilja hefðbundna byggingu Páls sögu, biblíuvísanir hennar og ritklif. Páls saga er hluti af hefð sem hefur verið líkt við lím sem bindur marga ólíka helga menn saman.31 Þar tíðkast að auka við efni úr öðrum helgum ævisögum (amplificatio) sem lesandi eða hlýðandi ber kennsl á. Kennslin (anagnorisis) eru meginþáttur helgisögu og áminning um einingu helgra manna í ást á Guði og eftirlíkingu eftir gjörðum hans.32 Frumleiki er einskis virði í helgiriti. Bygging Páls sögu fellur vel að dæmigerðri byggingu lífs-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.