Andvari - 01.01.2004, Page 12

10
GUNNAR STEFÁNSSON
ANDVARI
forsetaembætti sem stofnað var til á íslandi gat, og getur, að einhverju leyti
vegið á móti áhrifum þess að löggjafarvaldið hefur lítið sjálfstæði frá fram-
kvæmdavaldinu....Þetta ósjálfstæði þingsins er almenningi ljóst og sýnilegt,
og má ætla að eitthvað af þeirri óánægju með innihald hins íslenska lýðræð-
is megi rekja til þeirrar gjár sem hefur opnast á milli hugmyndarinnar um
þingræði og veruleika samtímans.“
Stundum er á orði haft um okkur Islendinga að fræðileg hugsun og form-
legur gangur mála sé okkur ekki töm, heldur þyki meira um vert að neyta afls
og leysa aðsteðjandi úrlausnarefni af dugnaði og á sem einfaldastan og skil-
virkastan hátt. I grein sinni í Ritinu gagnrýnir Kristín Ástgeirsdóttir lagasetn-
ingu Alþingis í ýmsum málum á síðustu árum þar sem ekki hafi verið nægi-
legur gaumur gefinn að því hvort lög standist stjómarskrána, „meirihluti
þingsins lætur slag standa,“ segir hún. Þetta ætlaði meirihlutinn líka að gera
í fjölmiðlamálinu í sumar en tókst ekki í það sinn. Líklega er ríkt í hugsun-
arhætti landans „að láta slag standa“ og beita valdi þegar menn vilja koma
einhverju fram, því yfirleitt má ætla að forustumenn þjóðar séu ekki ýkja
frábrugðnir kjósendum sínum í almennum viðhorfum. En kapp er best með
forsjá. Við þurfum áreiðanlega að gæta betur að réttri málsmeðferð og viðun-
andi jafnvægi milli valdaþátta í þjóðfélaginu. Með því móti getum við líka
færst nær því marki að hið litla samfélag okkar standi með fullum sóma undir
því að kallast lýðræðisþjóðfélag, með lifandi umræðu og virkri þátttöku
fólksins í ákvörðunum sem miklu varða um hag þess í bráð og lengd.
Gunnar Stefánsson