Andvari - 01.01.2004, Side 99

andvari
KRISTUR OG FRAMTÍÐARLANDIÐ
97
Sálmabók íslensku kirkjunnar, 1997. Reykjavík, Skálholtsútgáfan í umboði kirkjuráðs.
Sóleyjarkvœði, 2001. Reykjavík, Samtök herstöðvaandstæðinga. (Geisladiskur ásamt texta).
Stefán Einarsson, 1961: íslensk bókmenntasaga 874-1960. Reykjavík, Snæbjöm Jónsson &
Co. h. f.
Om Ólafsson, 1990: Rauðu pennarnir. Bókmenntahreyfing á 2. fjórðungi 20. aldar. Reykja-
vík, Mál og menning.
TILVÍSANIR
1 Níkeujátningin. Sjá t.d. Sálmabók íslensku kirkjunnar 1997: kápusíða aftast.
2EinarBragi 1955: 38.
’Kristinn E. Andrésson 1965: xii-xiii. Kristinn E. Andrésson 1979: 81.
4Jóhannes úr Kötlum 1972(2); 125-126. Um afstöðu Jóhannesar til ljóðforms og formbylt-
ingar sjá og Jóhannes úr Kötlum 1965: 99, 100, 101-102, 176-180, 184-185, 201, 254-255,
288-289.
5 Jóhannes úr Kötlum 1965: 6-7. Sjá og sömu heimild 5, 150-154, 201 (tilgangslist), 288. Sjá
Kristinn E. Andrésson 1949: 125, 139. Jóhann Hjálmarsson 1971 a: 56-57, 63-64. Jón
Sigurðsson 1999: 27, 38,40,41. Þrátt fyrir þetta ræðir Jóhannes líka um listina í sínu hrein-
asta formi sem „einskonar áslátt(ur) á undirvitundina, dularfullt samspil milli leyndardóms-
ins í náttúrunni og manninum, skapandi leik(ur)“. Sama heimild 7 sjá og 83, 51, 200 (þar
ræðir Jóhannes tengsl skáldskapar og galdurs). Hann telur þó þjóðfélagsaðstæður krefjast
þess að skáldið afsali sér því frelsi að stunda þennan leik ótruflað og iðka þannig listina
hennar sjálfrar vegna. Kristinn E. Andrésson (1949: 138) telur Jóhannes þó jafnvel hafa
iðrað þess að hafa ekki goldið listinni það sem henni bar.
'’Jóhannes úr Kötlum 1965: 211. Kristinn E. Andrésson (1949: 138, 139) nefndi Jóhannes
réttilega „hugsjónaskáld“.
7 Jóhann Hjálmarsson 1971a: 52-53, 57-66. Kristinn E. Andrésson 1979: 78-83. Jón Sigurðs-
^son 1999: 33, 34, 37.
Einar Bragi 1955: 38. Hér geta þó önnur og ytri atriði komið til álita, þ. e. a. s. tvíbent afstaða
hinnar vinstrisinnuðu bókmenntastofnunar til formbyltingarinnar. Hún taldi alþýðuna mót-
tækilegri fyrir hefðbundnum kveðskap en atómkveðskap. Þá gætti einnig vaxandi þjóðemis-
hyggju í kringum lýðveldisstofnunina og inngöngu íslands í NATO. Allt kann þetta að hafa
haft áhrif á það ljóðform sem Jóhannes valdi sér hverju sinni. Sjá m.a. Öm Ólafsson
; 1990:125-129.
^Jón Sigurðsson 1999: 30, 31, 41-42.
"Jóhann Hjálmarsson 1971 a: 52, 67-68.
'Kristinn E. Andrésson 1949: 125, 127, 139. Sjá og Kristinn E. Andrésson 1971: 23. Jón
Sigurðsson 1999: 31-32, 33. Stefán Einarsson (1961: 402) tímasetur sinnaskiptin fyrir 1932
^eða áður en Ég lœt sem ég sofi kom út. Líklegt er þó að þau eigi sér lengri aðdraganda.
^Jón Sigurðsson 1999: 32.
^Jón Sigurðsson 1999: 31-32.
|;.Jóhannes úr Kötlum 1973(4): 10.
Bí, bí og blaka 1926, Álftirnar kmka 1929, Ég lœt sem ég sofi 1932, Samt mun ég vaka
1935, Hrímhvíta móðir 1937', Hart er íheimi 1939, Mannsssonurinn 1966 (sjáþó nmgr. 20),
Eilífðar smáblóm 1940, Sól térsortna 1945, Sóleyjarkvœði 1952 og auk þess eitt ljóð (Jesús
Maríuson) úr Sjödœgru 1955.