Andvari - 01.01.1895, Blaðsíða 23
XXI
yrði sem mest eptir óskum alþingis, og 5. Janúai’
1874 staðfesti svo konungur þessa stjórnarskrá, svo
sem afmælisgjöf til þúsund ára hátíðarinnar. Og
hvað sem segja má um galla á henni, þá verður
því eigi mótmælt, að í benni eru fólgnar mjög mik-
ilvægar réttarbætur og að landsmenn tóku á móti
henni með fögnuði; og þá eigi heldur hinu, að það
er að þakka Hilmari Finsen landshöfðingja, einlæg-
um áhuga hans og góðum tillögum, að stjórnarskrá-
in fékkst og varð svo frjálsleg sem hún er.
Með þessu var þá lokið því aðalætlunarverkir
sem Hilmar Finsen hafði sett sér, er hann tók við
stiftamtmannsembættinu 1865. Stjórnarmálsdeilan
var eptir ástæðum leidd til viðunanlegra lykta;
landið hafði nú fengið fjárforræði og löggjafarvald í
sínum sérstöku málum. En nú var það eptir, að
koma rekspölnum á með lieppilega og liðlega sam-
vinnu á milli stjórnarinnar og hins löggefandi alþing-
is. Að þessu taldi Finsen sér einnig skylt aðvinna,.
til þess að sýna það í verkinu, að hin fengna stjórn-
arbót fullnægði viðunanlega öllum sanngjörnum kröf-
um og veitti nægilegt frelsi til þess, að landsmenn
gætu í hverri grein beitt kröptum sinum á eðlilegan
hátt til eflingar livers kyns framförum, bæði andleg-
um og verklegum. Að þessu hlutverki gafst honum
kostur á að vinna hin næstu 9 ár, er hann á 4
fyrstu löggjafarþingunum 1875—1881 starfaði sem
landshöfðingi að lagasetningunni 1 góðri og friðsam-
legri samvinnu við löggjafarþingið. Frá þessum ár-
um er allmikill lagabálkur, enda var eðlilega mikið
verkefni til fyrir hið löggefandi þing. Af lögum og
tilskipunum, sem gefin voru fyrir Island á embættis-
árum Hilmars Finsens, og sem liann því hefir átt
meiri eða rainni blutdeild í, má einkum nefna þessi