Andvari - 01.01.1895, Blaðsíða 160
130
dylst oss ekki, að stjórnarfari voru kippir enn all-
mikið í kynið til fyrri tíma, og þjóð vor er alls ekki
laus við þá vantrú á sjálfri sér, sem kúgun fyrri.
alda innrætti henni. Þetta er og alleðlilegt. Við-
ureign stjórnarinnar og þingsins þessi 20 ár er miklu
fremur til að koma þorra manna á þá trú, að það-
sé stjórnin í Danmörku, sera eiginlega ráði öllu á
Islandi, heldur en að Islendingar séu herrar í sínu
eigin húsi, eins og stjórnarskráin lætur þó í veðri
vaka. En nái sá hugsunarháttur að festa rætur hjá
oss, að ekki sé til neins íyrir þjóð vora að andæfa
neitt á móti vilja dönsku stjórnarinnar í þjóðmálum
vorum, þá er fótunum kippt undan allri framsókn
þjóðarinnar, og þá erura vér fyr en varir sokknir
aptur niður í það fen andlegrar og lílcamlegrar
eymdar og örbirgðar, sem vér lágum í mestanþann
tíma, er danska stjórnin hafði alræðisvöld hér á
landi. Það er langt frá því, að öllu sé óhætt hjá
oss í þessu efni. Því minni takmörk, sem stjórn-
inni eru sett í því að beita valdinu eptir géðþekkni
einni saman, því háðari getur hún gjört sér þá
menn, sem mest eru undir hana gefnir, embættis-
mennina.
Eins og hagar til hér á landi, eru þeir beztu
menn þjóðarinnar, er mest áhrif geta haft á hana
bæði á þingi og utan þings, og því helstu mennirn-
ir, til að bera merki hennar. En sjái embættis-
mannastéttin sér þann vænstan, að dansa sem mest*
eptir pípudönsku stjórnarinnar í þjóðmálum vorum, þá
erekkert undarlegt, þótt sú fylking verði þunnskipuð,
er halda vill upp merki sjálfsforræðis Islendinga,
og margur verði sá maðurinn, sem telur þann kost
beztan, að »lifa og deyja upp á kóngsins náð«. Hið.
núverandi stjórnarfar er ágæt gróðrarstia fyrir