Andvari - 01.01.1895, Blaðsíða 150
120
hafði ótviræðlega lýst því yfir, að hann teldi þá
sýkna saka, og þá voru næsta lítil líkindi til, að
hann veitti samþykki sitt til lögsóknar gegn þeim.
Þannig voru engin tiltök fyrir þingið að hagnýta
sér ákvæði 3. gr. í stjórnarskránni, að því er kom
til landshöfðingjanna. Hér kom það því í ljós, hví-
lík markleysa eru ákvæði stjórnarskrárinnar um
það, hvernig alþingi eigi að koma fram ábyrgð á
hendur landshöfðingja. Þótt landshöfðingi vanræki
embættisskyldur sínar og láti fé landsins farast fyrir
tómlæti sitt, þarf hann lítið að óttast, ef hann að
eins getur réttlætt gjörðir sínar í augum ráðherrans;
en úr því mun landshöfðingja sjaldan verða skota-
skuld, þar sem eins er ástatt og hér, að ráðherrann
er bráðókunnugur og verður að sjá flest með aug-
um landshöfðingja. En eins og gefur að skilja, er
ekki til neins fyrir alþingi að bera sig upp undan
landshöfðingja yfir því, sem ráðherrann ekki telur
vítavert í embættisfærslu hans, því að aldrei getur
ráðherrann léð samþykki sitt til þess að fyrir það
sje gjörð gildandi ábyrgð á hendur landshöfðingja,
hversu mikil gögn sem þingið kann að þykjast hafa
fyrir því, að hann hafii misbeitt valdi sínu. í raun
og veru liefur því enginn embættismaður eins litla
ábyrgð eins og sjálfur landshöfðinginn yíir íslandi.—
Þegar þingið er frá gengið, er enginn til að kæra
hann. —
Að sama brunni ber með ábyrgð ráðgjafans
sjálfs fyrir alþingi; eptir bókstaf stjórnarskrárinnar
getur það að eins gjört gildandi ábyrgð gegn honum
fyrir stjórnarskrárbrot. Hann getur því óátalið af
alþingi, ekki einungis misbeitt valdi sínu til að draga
iandshöf'ðingjann undan allri ábyrgð gagnvart þing-
inu, heldur einnig vanrækt skyldur sínar gagnyart