Andvari - 01.01.1895, Blaðsíða 152
122
endurskoðun stjórnarskrárinnar að meiru og meiru
nauðsynjamáli og enda lífsspursmáli fyrir Islend-
inga. — Hún hefur með hinum einræðislegu og óstjóru-
skipulegu afskiptum sínum af löggjöf og stjórn vorri
svo að segja neytt oss út í nýja baráttu til þess að
reyna að fá þjóðréttindi vor svo ótvíræðlega viður-
kennd, að engri stjórn líðist að ósekju að traðka
þeim. Ef danska stjórnin hefði siðan 1874 gjört sér
far um að láta það ásannast í verkinu, að íslehd-
ingar hefðu önnur og meiri skilríki fyrir því, að þeir
hefðu löggjöf sína og stjórn sína út af fyrir sig, en
nokkur blöð er stjórnarskrá nefnist, þá væri endur-
skoðun stjórnarskrárinnar að líkindum annaðhvort
ekki komin á dagskrá eða þá til lykta leidd. En eins
og það er stjórnin, sem hefur valdið því, að mál
þetta var svo brátt tekið á dagskrá, eins er það
líka eingöngu henni að kenna, að því er enn ekki
lengra komið. Alþingi liefur meðhöndlað mál þetta
ár frá ári á löglegan hátt, samkvæmt margyfirlýst-
um vilja þjóðarinnar, en stjórnin liefur synjað allrar
samvinnu og stagast ár frá ári á sömu synjunar-
ástæðunum, sem í augum allra óhlutdrægra manna
eru þess ljóst vitni, í hve miklu ástæðuhraki hún er
gagnvart rjettmætum kröfum íslenzku þjóðarinnar;
hefur hún sýnt það Ijóslega með allri aðferð sinni í
þessu máli, að henni er það hið mesta kappsmál, að
halda uppi um aldur og æfi því stjórnarfyrirkomulagi,
er sett var á fót með stjórnarskránni 1874.
I konunglegri auglýsingu til Islendinga 14. fe-
brúar 1874 er það tekið fram, að með stjórnarskránni
sé hiö íslenzlca stjórnarslcipunarmál alveg til lykta
leitt. Þessi orðatiltæki, sein reyndar eru hálfundar-
leg, lá beinast við að skilja þannig, að stjórnin, sem
þá var, teldi stjórnarskipunarmálið hafa fengið svo