Andvari - 01.01.1895, Blaðsíða 158
128
stjórnin heíur verið andvíg flestöllum þessum til-
raunum og beitt enda ofurkappi til þess að halda
öllu sem mest í gamla horfinu. Séu því þau á-
kvæði stjórnarskrárinnar, að »ísland hafl löggjöf
sína og sjórn út af fyrir sig«, borin saman við
reynslu þessara 20 ára, þá verða þessi orð stjórnar-
skrárinnar mjög villandi og enda ósönn. Það heíur
verið sagt um stjórnarfyrirkomulag það, sem hin
endurskoðaða stjórnarskrá alþingis fer fram á, að
það væri »lýðveldi með grímu« en með miklu meiri
rökum, sem 20 ára reynsla hefur lagt upp í hend-
urnar á oss, má kalla hið núverandi stjórnarfyrir-
komulag, eins og það reynist í framkvæmdinni, »ein-
veldi með grímu«.
Stjórnin lýsir því yfir í hverri auglýsing um
synjun hinnar endurskoðuðu stjórnarskrár, að hún
vilji af alhuga styðja heill og framframir landsins;
þetta er fagurlega mælt og má vera, að satt, sé, en
illa endist það í framkvæmdinni. En því síður er
að efast um hitt, að alþingi Islendinga og íslenzka
þjóðin sjálf vilji styðja og efla hagsæld sina og fram-
farir á allan hátt, en því verra er að vita til þess,
að þessir tveir samverkamenn, skuli í stað bróður-
legrar samvinnu standa andspænis livor öðrum einn
áratugin eptir annan, sem harðsuúnir mótstöðumenn,
í hinum mestu velferðarmálum þjóðarinnar. Þótt að-
eins sé ályktað frá því, að æðsta stjórn mála vorra
er í höndum erlendra manna, sem hvorki hafa þekk-
ingu á högum vorurn og þörfum, né innri eða ytri
hvatir til að láta sér vera verulega annt um gagn
þjóðar vorrar, og svo frá lrinu, að hinn málspartur-
inn, alþingi og íslenzka þjóðin, hefur bæði þessa
þekkingu og þessar hvatir, þá verður ályktunin
vart önnur en sú, að íslenzka þjóðin hljóti frernur