Andvari - 01.01.1895, Blaðsíða 120
90
Taót 1 raáli, að hin œðsta stjórn vorra sérstöku mála
átti samkvæmt 1. gr. stjórnarskrárinnar að vera al-
veg út af fyrir sig, þ. e. að öllu leyti frá skilin og
óliáð stjórn ríkisins, vér áttum að fá sérstakan ráð-
hcrra, alveg óháðan ríkisþingi og rikisráði Dana, er
■engum hæfði að gjöra reikningsskap ráðsmennsku
sinnar nema konungi og alþingi Islendinga. Þetta
mátti telja mikil umskipti og góð. Samkvæmt
stjórnarskránni gat heldur ekkert verið á móti því,
að ráðgjafi Islands væri islenskur maður,1 er bæði
þekki þjóð sína og land og bæri sem Islendingur
sérstaka rækt til þess. Það mátti og virðast sjálf-
sagt, að hann mætti jafnan á alþingi og ynni með
því að löggjöf lahdsins. Það lá beinastvið að ætla,
að hann hefði engin önnur mál á hendi en mál Is-
lands, og þá var honum lika innan handar að sitja
á alþingi. Þótt ábyrgð hans væri ærið hæpin, þá
mátti þó fremur við það una, ef hann sat á alþingi,
því að þá var síður hætt að opt kæmi til þess að
gjöra ábyrgð þessa gildandi, þar sem ráðgjafinn
átti jafnan kost á þvi, að bera sig saman við þing-
ið og vinna með þvi að undirbúningi málanna und-
ir staðfesting konungs. Að öðru leyti hlaut jæssi
samvinna milli þingsins og stjórnarinnar að hafa
mjög mikil og góð áhrif á alla löggjöfina og iand-
stjórnina.
1) I konungsúrskurðum 8. apríl 1844, 27. maí 1859, 8.
febr. 1863 og stjórnarskránni sjálfri (4. gr.), er það skýrt á-
kv'eðið, að engan mogi skipa einbœttismann á Islandi, nema
hann haíi fært sönnur á kunnáttu sína í máli Iandsins o: Is-
lands. Eptir stjórnarskránni verður ekki annað álitið en að
ráðgjafl Islands só embættismaður á Islandi, og því mátti
það teljast bein lagaskylda að hann, þessi æðsti embættis-
maður landsins, kynni tungu þjóðarinnar, er hann ætti að
stjórna o: Islendingum.