Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1929, Page 14

204
Oscar Wilde.
IÐUNN
litla vináttu), sem lék Douglas þó verst að því leyti, að
hann höfðaði mál gegn höfundinum (1910) og tapaði
málinu. En aðiljarnir sjálfir, Alfred Douglas og Oscar
Wilde, hafa báðir látið eftir sig hvor sína bók um þessa
vináttu. Bók Douglass (Oscar Wilde and Myself) er rituð
til varnar gegn þeirri píslarvottsdýrð, sem smám saman
tók að stafa af nafni Oscars Wilde, Douglas til ama og
óframa, og er frá upphafi til enda eitt hið ljótasta níð-
rit, sem vinur hefir ritað um vin. Bók Wilde’s er löngu
heimsfræg, eða það, sem til skamms tíma þektist af
henni. Hún er eitt langt bréf, sem hann ritaði í fang-
elsinu til Lord Alfred Douglass. Wilde afhenti það vini
sínum, Robert Ross, til varðveizlu. Hann gerði útdrátt
úr því að höfundi látnum, gerði bókmentalegt rit úr
mannlegu skjali, af hlífð við lifandi menn, og gaf það
út undir nafninu: De Profundis. Frumhandritið í heild
sinni innsiglaði hann og afhenti það British Museum til
geymslu og lagði bann við, að það yrði opnað fyr en
1970. En í Douglas-Ransome-málaferlunum leyfði Rossað
innsiglið væri brotið, meðan lesnir væri upp úr handritinu
kaflar, sem hann taldi bezta vörn fyrir Wilde gegn árásum
Douglass. Handritið var innsiglað aftur — en hvernig
sem á því stendur, fyrir þrem árum kom handrifið út í
heild sinni í þýzkri þýðing í Berlín, auðsjáanlega ófalsað!
Þegar þessar tvær frumheimildir eru bornar saman
við ummæli hinna mörgu æfiritara Wilde’s, sem þektu
báða, fáum við glögga hugmynd um þessa lánlitlu vináttu.
Það var eitt í fari hins unga manns, sem Lady
Queensberry, móðir hans, lýsti svo, að hann væri mesti
óreiðumaður í peningamálum (»all wrong about money*),
og þessi eiginleiki dró Wilde til gjaldþrota, þegar pen-
ingar hefði ef til vill getað borgið heiðri hans og lífi.
Oscar Wilde eyddi að vísu sjálfur óspart peningum. En