Tímarit lögfræðinga - 01.10.2004, Síða 73

stofnana í EFTA-ríkjunum þar sem reglan um tvíeðli gildi. Að því er varði
réttindi einstaklinga og aðila í atvinnurekstri hljóti þau að vera nægilega tryggð
með lögfestingu EES-reglna í landsrétt. Skyldur samkvæmt 3. gr. EES-samn-
ingsins verði að lesa út frá þeim grundvallarmun sem sé á EES-samningnum og
Rómarsáttmálanum. Þar af leiðandi geri EES-samningurinn ekki ráð fyrir að
EES-ríki sé skaðabótaskylt gagnvart einstaklingum vegna brota á EES-samn-
ingnum.
Að öðrum kosti væri því haldið fram að takmarka yrði regluna um skaða-
bótaábyrgð ríkisins við þær aðstæður þar sem tilskipanir hafi verið ranglega
lögfestar. Mikilvægur munur væri á þessu máli og málsatvikum í máli Erlu
Maríu Sveinbjörnsdóttur og það yrði ekki leitt af lagalegu eðli EES-samn-
ingsins að brot á meginmáli hans leiddi til skaðabótaskyldu.
5.3.2 Niðurstöður EFTA-dómstólsins
EFTA-dómstóllinn staðfesti niðurstöðu sína í máli Erlu Maríu Sveinbjörns-
dóttur og ítrekaði helstu niðurstöður þess máls.
Dómstóllinn fjallaði sérstaklega um þær röksemdir norsku ríkisstjómarinnar
að meginreglan um skaðabótaábyrgð yrði ekki skilin frá grandvallarreglunni
um bein réttaráhrif. Meginreglumar um bein réttaráhrif og skaðabótaábyrgð
ríkisins væru hluti af hinu yfirþjóðlega eðli bandalagsréttar sem ekki væri til
staðar í EES-samningnum. Ríkisstjórnin hélt því fram að það væri ósamrýman-
legt framkomnum skoðunum Evrópudómstólsins og EFTA-dómstólsins að
nræla fyrir um meginreglu um skaðabótaábyrgð ríkisins sem í raun væri svipuð
nieginreglunni um bein réttaráhrif.
EFTA-dómstóllinn taldi að rétt væri að reglan um skaðabótaábyrgð ríkisins
samkvæmt bandalagsrétti væri talin vera nauðsynleg viðbót við regluna um
bein réttaráhrif ákvæða bandalagsréttar, en sagði síðan að meginreglan um
skaðabótaábyrgð rrkisins, sem byggð væri á EES-samningnum sjálfum, væri á
ekki á nokkum hátt háð því að viðurkennd væri afleidd meginregla um bein
réttaráhrif EES-reglna. Dómstóllinn komst síðan að þeirri niðurstöðu, þótt ekki
væri miðað við að EES-reglur hefðu bein réttaráhrif, að það útilokaði ekki
skyldu ríkisins til að bæta tjón sem einstaklingar og aðilar í atvinnurekstri yrðu
fyrir vegna vanefnda á skuldbindingum samkvæmt EES-samningnum og sem
viðkonrandi EFTA-ríki bæri ábyrgð á.
Taldi EFTA-dómstóllinn að sú niðurstaða að meginreglan um skaðabóta-
ábyrgð ríkisins væri hluti EES-samningsins væri frábrugðin þróuninni í dóma-
framkvæmd Evrópudómstólsins að því er varðar regluna um skaðabótaábyrgð
ríkis í bandalagsrétti. Beiting þessara reglna og gildissvið þeirra þurfi þess
vegna heldur ekki að vera að öllu leyti hið sama.
Hafnaði EFTA-dómstóllinn röksemdum ríkisstjómar Islands og Noregs að
reglan um skaðabótaábyrgð ríkisins ætti aðeins við um ranga lögfestingu til-
skipana og EES-samningurinn gerði því ekki kröfu til þess að EES-ríki yrði
skaðabótaskylt vegna brota á ákvæðum í meginmáli EES-samningsins. EFTA-
367