Búnaðarrit - 01.01.1938, Blaðsíða 130
124
B Ú N A Ð A R R IT
garðyrkjumenn, smiðir og múrarar, geta fengið jarðar-
afnot á sama hátt.
Árið 1909, er lögin voru endurskoðuð í annað sinn,.
fór fram gagngerð breyting á þeim, er iniðaði í allt
aðra átt en upphaflega var til ætlast. — í fyrsta lagi
fengu þau nýja yfirskrift, og heita síðan: „Lög um
byggingu nýbýla.“ í öðru lagi skyldu þau nú ekki
lengur hafa það markmið, að sjá stórbændunum fyrir
duglegu vinnufólki, heldur skyldu hýlin vera sjálf-
stæðar jarðir, þar sem íjölskyldan gæti lifað af nytjum
þeim, er á landi þeirra mætti afla, svo ekki þyrfti að
leita aukatekna utan heimilisins. Til þess að þetta mætti
verða, varð auðvitað að sjá svo fyrir, að land hvers
býlis yrði stærra en verið hafði. Því var hámarks land-
stærð nú úr gildi nurnin, og lánsfjárupphæðin var aukin
upp i 6500 kr. á býli, og er sérstakar ástæður voru fyrir
hendi mátti lána 8000 kr. En þar sem bæði landverð og
hyggingarkostnaður stöðugt hækkaði, hrökk þessi upp-
hæð tiltölulega lítið lengra en áður, og ættu býlin að
stækka að mun, hlaut einstaklingurinn að leggja meira
fram en verið hafði.
Árlegt framlag til nýbýlanna var nú hækkað upp í 4
millj. kr.
Lögin frá 1909 ákváðu ennfremur að veita mætti við-
bótarlán býlum þeim, sem á undanförnum árum höfðu
verið reist, en í reyndinni þóttu að ýmsu leyti ófull-
nægjandi, mest vegna þess, að fjölskyldan sem á þeim
bjó, hafði allt of litlar lieimanytjar, og varð að sæta
lélegri vinnu og illa borgaðri hjá öðrum, eða ganga
án atvinnu eins og stundum bar við.
Viðbótarlán þessi áttu að gera mönnum mögulegt að
kaupa land lil viðbótar og auka þannig býli silt. Ákvæði
þetta var mjög mikið notað, og hélzt óbreytt síðan,.
enda hefir það stuðlað að því að gera fjölda hinna eldri
smábýla að lífvænlegum smábændagörðum. Ákvæðið.