Búnaðarrit - 01.01.1938, Blaðsíða 179
BUNAÐARRIT
171
'einasta athvarf þeirra á sviði verklegrar kunnáttu inn-
an fermingaraldurs, eru skólarnir, og það er að sjálf-
sögðu takmarkað hvað þar verður lært. Heimilisstörf
sveitabarnsins eru sterkasti þáttur námsáranna, og ó-
hætt er að fullyrða, að urn fermingaraldur hefir það
fengið verklega menntun, sem stendur á sporði verk-
legri þekkirig þeirra, sem í kaupstöðunum hafa stund-
að verklegt nám 2—3 ár, og eru því 17—18 ára að aldri.
Það sein sérkennir smábýlið fremur öllu öðru, er
hagnýting hlutanna og tímans. Tæpast finnur maður
annarsstaðar í þjóðfélaginu aðra eins nýtni, og aðra
eins niðurröðun athafna, sem hér, og er það auðvitað
einn af þeim sterkustu þáttum, er hjálpa til að skapa
verðmæti þau sem fjölskyldan lifir af. Ýmsum sem
meira hafa í veltunni, er stundum gjarnt á að tala með
lítilsvirðingu um nýtni þá og nærgætni, sem hér er um
að ræða, og kalla það smásálarskap eða öðrum viðlíka
nöfnum. En sá sem ekki kann að gæta smámunanna,
ræður heldur elcki við stórvirkin, og víst er um það,
að enginn hefir gleggra auga fyrir því — hvað það þýð-
ir, að gæta nákvæmni í smáu sem stóru, — en einmitt
smábændurnir. Þess vegna verður þess ávalt vart, að
þar sem synir og dætur frá þessum heimilum leita at-
vinnu í bæjunum, verða þau keppinautar sem öðrum
reynist örðugt að hamla á móti.
1 uppvextinum hal'a þau lært að meta gildi vinnunn-
nr, og lært, að vel al' hendi leyst verk skapar varanlegri
verðmæti, en þau sem miður vel, eða með vanrækslu
eru af hendi leyst. I borgum og bæjum alast börn
verkamanna ekki upp við að líta þannig á hlutina,
heldur er hitt venjulegra, að þar heyrist: „Að einu gildi
þó ekki sé unnið af kappi, með því móti vari atvinn-
an lengur, eða hitt, að óþarfi sé að keppast við, nóg
græði „kapitalistinn“ samt. í daglegu lífi smábænd-
anna gætir hófs í neyzlu allri, og nægjusemi er þar á
hærra stigi að öllu jöfnu en hjá nokkurri annarri stétt