Búnaðarrit - 01.01.1938, Blaðsíða 159
B Ú N A Ð A R R I T
151
sm.jör, sein var að minnsta kosti jafngott og síðar langt-
uin betra en bezta herragarðssmjörið nokkurntíma
hafði verið. Smjörið, sem nú er búið til úr rjóma smá-
bændanna, er bezta og um leið verðmætasta smjör
heimsins. Hið sama er að segja um sláturhúsin, sem
gera fleskið og kjötið svo úr garði, að fyrirmynd ann-
ara hefir verið og er enn.
Saga samvinnufélaganna og gagn það, sem þau hafa
ainnið þessari stétt manna sérstaklega er stærri og þýð-
ingarmeiri en svo, að hún geti orðið rakin hér; færi
bezt á því í sjálfstæðri ritgerð.
Menntun og menning’.
Einn er sá þáttur, sem sízt má ganga fram hjá, en
það er menntun smábændanna. Fyrr á tímum fengu
börn kotunganna naumast það barnaskólanám, sem
lög tilskyldu, sökum þess, að þau urðu að sjá fyrir sér
sjálf að meira eða minna leyli, og gengu því að vinnu,
oftast hjá óltunnum, sem þá ekki skeyttu því þó bók-
námið væri vanrækt. Að börn úr hópi lcotunganna lial'i
gengið menntaveginn hel'ir verið mjög t'ágætt, svo l'á-
gætt, að þess sést hvergi getið, enda við að búast, til
þess voru engin skilyrði búin úr nokkurri átt. Nú er
öldin önnur. Bækur og bóldegar menntir liafa haldið
innreið sína á lieimili smábændanna, engu síður en á
stærri heimilin.
Fyrst og l'remst eru það blöðin. Flestir kaupa og
lesa dagblað liyggðarlags þess, sem þeir búa í. Annars
er mest sókst eftir því, sem varðar atvinnulífið bein-
linis, og þess vegna eru blöð gefin út eingöngu vegna
þessarar stéttar, vikublöð, sem ræða l'yrst og fremst
þau mál, sem hana varðar mestu. Það yrði ol' langt
mál að telja hér allt það, sem í blöðum þessum er rætt,
en til þess í stuttu máli að gefa mönnum hugmynd um
það, fylgja hér inngangsorð úr fyrsta eintalci eins af