Búnaðarrit - 01.01.1938, Blaðsíða 238
2:50
BÚNAÐARRIT
til að gleyma og óðara teflt í tvísýnu um heyjaforð-
ann og búpeninginn. Þær tölur, sem til mætti taka um
skepnufelli og hungurdauða fólksins sjálfs, vafalaust
í heild sinni allra helzt af völdurn hans — en þær eru
helzt til fáar, svo gefið geti glögga mynd af ástandinu,
— eru blátt áfram voðalegar, en balc við þær og þetta
allt felst þó inargfalt meiri hörmung en nokkur nú-
tíðar Islendingur getur með nokkru inóti svo mikið
sem látið sig dreyma um. Bak við þetta er óumræði-
leg þjáning, ótti og kvíði og ógurlegt hugarangur, von-
leysi, örvænting og vandræði, sem hvergi er skráð.
Þær byrðar, sem íslenzkur búnaðarlýður hefir lagt á
sínar lierðar vegna ógætni og fyrirhyggjuleysis um
heyjaforðann á hverju hausti, ár frá ári, öld eftir öld,
eru blátt áfram ægilegar, efalaust enn þyngri búsifjar
en nokkur herkostnaður nú á dögum, og er þó langt
til jafnað.
VI.
Er nú ekki kominn tími til, að þeirri raunasögu
þjóðarinnar, sem hófst með Hrafna-Flóka, væri nú
með öllu látið lokið? Sögulokin hefir þjóðin í heild
sinni í liendi scr, hver einasti hóndi. Því það er ávallt
svo, að þegar heyjaforðann ahnennt þrýtur, er hor-
dauðinn á næstu grösum.
Hver einasti bóndi verður að skilja það, hve afar-
mikið liann á sjálfur á hættu með sig og sitt skyldu-
lið, ef hann setur illa eða ógætilega á. Ef hann á nægi-
legt fóður handa 8 kúm t. d., stoðar ekki að setja á 10
eða 11 kýr. Hafi hann aflað fóðurs handa 70 kindum,
skilja allir, að harla ógætilegt er að setja á 100 kindur.
Þetta gæti máske sumsstaðar flotast í einmuna góðri
tíð með sauðfé, en hvað sem út af bæri væri allt í voða.
Nú er yfirleitt minna um heyfyrningar en þó áður var
hjá allmörgum bændum og þess vegna valt að treysta
á nágrannann eða sveitungann um hjálp, ef í óefni er