Búnaðarrit - 01.01.1938, Blaðsíða 175
BÚNAÐARRIT
167
með eigin jörð undir fótum? Spurningin snýst fyrst
og fremst um það fólk sem smábýlin situr, og er meta
skal andlega og líkamlega hæfileika þess og heilbrigði,
•verður auðvitað að bera saman við þá stétt, sem það
er komið frá, stétt, sem vinnur sömu störf, en vinnur
hjá öðrum, en það er vinnufólkið í sveitunum. Hvað
líkamlegt atgerfi snertir, þá má segja, að innan svo
þröngra takmarka eru engar rannsóknir fyrir hendi
sem byggja megi á. Fyrrverandi umsjónarmaður með
fimleikakennslu í landinu, hefir í skýrslum sínum bent
á, að fólk sem vinnur að landbúnaði, sé yfirleitt mjög
aflagað að likamsbyggingu, af völdum vinnunnar, en
næringarefnafræðingar segja: „Af völdum ófullnægj-
andi fæðu.“ Það er eflaust mikið hæft í hinu síðara, því
þótt vinnufólk vítt um landið fái að vísu nóg að borða
oftastnær, vantar einatt hollustu efnin, þar eð ný mjólk
og sinjör er þeim ekki borið, en í stað þess smjörliki
og undanrenna eða áfir. Það leynir sér vart fyrir þeim,
sem daglega ferðast ineðal unglinga sveitanna, að glögg-
ur mismunur er á börnum smábóndans og börnum
vinnumannsins. Börn smábóndans standa að þroska og
öllu atgjörfi, hvergi að baki börnum hinna stærri
bænda, og verkleg menning þeirra og mennt stendur
flestum öðrum framar. Börn vinnufólksins verða oft
að gæta sin sjálf, og minni systkina sinna, vegna þess,
að foreldrarnir eru að vinnu hjá stórbóndanum, og
þegar börnin eru 8—10 ára gömul, geta þau líka farið
að hjálpa ögn til, og eru þá send til annara til vinnu,
svo þau þannig geti létt ögn undir við uppeldi sitt. Auð-
vitað koma sum af börnum þessum í góðar hendur, en
flest verða þau að sæta kjörum þeiin sem vinnufólkinu
eru boðin, bæði i matarhæfi og verkum og víst er það,
að misbrestur er á ýmsu í uppeldi þeirra barna sem
þessa götu eina hafa að velja.
Fjölda af börnum þessum hefir verið misboðið, þrátt
og mörgum sinnum, bæði andlega og líkamlega.