Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Qupperneq 28

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Qupperneq 28
28 milli siðferðilegra og sálrænna námsmarkmiða, hvað þá að þeir hafi haft hliðsjón af kenningu aristótelesar um hinn gullna meðalveg, en niðurstaðan er engu að síður sú að námskrárnar eru að þessu leyti í prýðilegu „aristótelísku“ jafnvægi og talsmenn jafnt skapgerðarmótunar sem félagsþroska- og tilfinninganáms í herbúðum beina- berrar lífsleikni mega vel við una. Ef marka má formála og inngang Erlu, Jóhanns Inga og Sæmundar er skilningur þeirra sá að lífsleikni sé grein sem sækir styrk til ólíkra fræðasviða, ekki síst siðfræði og sálfræði, og að mannræktarhugsjón hennar tengist mörgum öðrum fögum sem kennd eru nú þegar, meðal annars samfélagsgreinum, kristnum fræðum og siðfræði (L, bls. 5 og 8). í reynd álíta þau þó (eins og þau kannast við á bls. 5) að þarna eigi fé- lags- og tilfinningamiðað nám að vera í öndvegi. Helstu fræðilegar stoðir þeirra eru þannig Gardner og Goleman, ekki síst hinn síðarnefndi enda – segja þau – má heita „að lífsleikni eins og hún er skilgreind hér taki hvað mest mið af þeim kenningum [þ.e. Golemans]“ (L, bls. 10). Fylgispektin við þá Gardner og Goleman jaðrar stundum við trúarbrögð, eins og þegar lagt er til að litlum börnum sé kennd utanbókar vísa um að „á átta vegu lærum ég og þú“ (L, bls. 29). Höfundar vitna einnig með velþóknun í Maurice Elias, einn frægasta talsmann félagsþroska- og tilfinninganáms sem byggt er á hugmynd Golemans um tilfinningagreind (L, bls. 41). Nær öll rit sem vitnað er til í heimildaskrá eru einnig á þessari sömu línu (L, bls. 152–155). Áður en lengra er haldið skal tekið fram að þessari ritgerð er ekki ætlað að for- dæma bók Erlu, Jóhanns Inga og Sæmundar sem óalandi og óferjandi. Þvert á móti tel ég hana hafa ýmsa kosti. Hún er prýðisgóð handbók um þá tegund beinaberrar lífsleikni sem þau aðhyllast. Hún er og að mestu laus við þann mærðarfulla vindbelg- ing sem á köflum einkennir verk Golemans (1995, 1997, 2002), enda skrifuð sem hand- bók fyrir kennara og foreldra en ekki sem sjálfshjálparrit í amerískum anda. Það sem meira er: Höfundar steyta ekki fæti við öllum þeim fræðilegu steinum sem Goleman verður hrösult á, eins og ég nefni í næsta hluta. Ég mæli sérstaklega með umfjöllun- inni um þýðingu tilfinningalæsis og þess að læra að tjá eigin tilfinningar (L, bls. 55–56 og 66–68). Bókin er einnig afar vel skrifuð, skýr og ítarleg; raunar mun ítarlegri en sú sambærileg bandarísk handbók sem mest hefur verið notuð sem biblía félagsþroska- og tilfinninganáms, en sú einkennist af hvimleiðum stikkorðastíl (Elias o.fl., 1997). Sumum mun þykja sem handbókin sé nokkuð gagnskotin af sjálfsögðum hlutum en staðreyndin er sú að um fátt er eins erfitt að tala á upplýsandi og sannfærandi hátt og sjálfsagða hluti, og það tekst Erlu, Jóhanni Inga og Sæmundi vel. Umkvörtunarefni mitt er eingöngu fræðilegt og ég vona að höfundum sé ekki gerður ógreiði heldur virðingarmark með því að orða það hér: Bókin er, að mínum dómi, um of – eins og skáldið kvað – „af flokksdrætti höll“. í henni er ekki það jafnvægi milli siðferðilegra og sálrænna þátta sem fram gengur af námskránum íslensku. Og þótt vissulega megi til sanns vegar færa að jafnt félagsþroska- og tilfinninganám sem dygðakennsla leggi á endanum sitt af mörkum til farsældar ungdómsins þá nálgast þau viðfangsefnið frá talsvert ólíkum sjónarhornum. Ég hefði kosið að sjá báðum sjónarhornum gert jafn- hátt undir höfði, ekki síst þar sem höfundar vitna sjálfir í lokin í samþættarann mikla og forföður beggja, aristóteles (L, 121). Eitt dæmið um ójafnvægið í L er að þar kemur hvergi fram hve umdeild hugmyndin L Í FS LE IKn I oG T I L F InnInGAGRE InD
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.