Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Qupperneq 36

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Qupperneq 36
36 ólíkar og misvísandi tilfinningar hjá manni sjálfum, hvað þá hjá ólíkum einstaklingum (Harris, 1989, bls. 109–125). Hugsum okkur nemanda sem dáir kennara sinn en finnst jafnframt að kennarinn taki aðra nemendur fram yfir hann að ósekju. Hjá nemandan- um takast á aðdáun og afbrýðisemi. Lausn aristótelesar væri ekki sú að skipa nem- andanum að vinna bug á togstreitunni eingöngu til þess að vinna bug á henni heldur að reyna að komast að sannleikanum um það hvort kennarinn hafi beitt mismunun af ásetningi og laga tilfinningarnar svo eftir því. Höfundar L draga taum Golemans þegar þeir ræða af kappi um þýðingu þess að leysa ágreining. Sveigjanleiki í samskiptum og þolinmæði hafa þar afgerandi merk- ingu, að þeirra sögn, og sjaldan veldur einn þá tveir deila. „Málamiðlun er einn megin- kjarninn í góðum samskiptum“ (L, bls. 11, 95–98 og 116–117). allt er þetta satt og rétt. En mikið hefði verið gaman ef höfundarnir hefðu einnig bent á að stundum veldur einn þegar tveir deila, stundum er ein tilfinning rétt og önnur röng – og að þótt mann- kostur geti verið að brjóta odd af oflæti sínu þá verði að gæta þess að það sé ekki gert með þeim hætti að ekkert standi eftir nema oddbrotið geðleysið. h) Lokamark t­il­finning­aþroska. Hvernig er best að lýsa tilfinningum hins tilfinninga- greinda manns? Áhersla Golemans á sættir og málamiðlun ólíkra tilfinninga ber hann að lokum inn á vog kyrrðar og rósemi: Lokamarkið er stóísk spekt huga sem ekki lætur stjórnast af sviptivindum tilverunnar. Þetta er enn skýrara í síðari ritum Golemans þar sem hann daðrar jafnvel við hina búddísku hugsjón um gaumgæfa íhugun og útþurrk- un bráðra geðshræringa (t.d. 1997, bls. 40). Tilfinningadygðir aristótelesar eru vissu- lega gullinn meðalvegur milli tvennra öfga, of og van, en meðalvegurinn einkennist ekki endilega af friði og spekt heldur miklu fremur og oftar af tilfinningalegri virkni og þrótti. Sá sem haldinn er réttmætri reiði eða fullur hluttekningar er til dæmis ekki látbrigðalaus og spaklátur heldur kvikur og viljugur til dáðríkra athafna. Höfundar L mega eiga það að jafnvægiskenning þeirra liggur nær aristótelesi en Goleman. „Til lítils er að gera áætlanir og setja markmið án þess að aðhafast neitt“ (L, bls. 76). Á L má þannig skilja að marklaust sé að öðlast tilfinningagreind ef maður nýtir hana ekki til að hrinda verðugum verkefnum í framkvæmd. Mér dettur í hug að höfundar L búi þarna að reynslunni sem sumir þeirra hafa af því að stappa stálinu í íþróttamenn. Naumast þætti góð latína á þeim vígstöðvum að hvetja keppnisfólk til að öðlast tilfinningagreind svo að það geti í framhaldinu setið auðum höndum og gaumgæft sjálft sig. Hér er enn eitt dæmi um það að höfundar L draga ekki alltaf taum Golemans gagnrýnislaust. Þeir hefðu betur sýnt honum enn minni hollustu. áréttinGar OG lOKaOrЭ Ég vona að lesendur skilji nú hvað ég átti við með því að tilfinningagreindina skorti siðferðilega dýpt og að sem undirstaða lífsleikni hrökkvi hún of skammt. Hyggjum að lokum að þrenns konar andmælum sem hugsanlega yrðu sett fram gegn málflutningi mínum. Hin fyrstu væru þau að ég hafi hér hengt bakara fyrir smið; tilfinningagreind hafi aldrei verið ætlað að byggja upp siðferðilegan styrk heldur ein- göngu sálrænan og það sé því naglaskapur að áfellast hana fyrir að fullnægja ekki L Í FS LE IKn I oG T I L F InnInGAGRE InD
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.