Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 46

46
Ranns­óknir­ á s­tær­ðfr­æðinámi bar­na
Til að vera betur fær um að greina nám nemenda minna kynnti ég mér nýjar rann-
sóknir á námi barna, sótti námskeið og ráðstefnur og tók þátt í leshring. Meðal þess
sem ég kynntist í leshring voru námskrárviðmið samtaka bandarískra stærðfræðikenn-
ara, National Council of Teachers of Mathematics (NCTM) (1989). í þeim komu fram
hugmyndir um breyttar áherslur í kennslu. Þar gætir áhrifa kenninga um hugsmíði
og það vakti athygli mína að nemendur og glíma þeirra við stærðfræðina voru þar í
brennidepli.
Á ráðstefnu í Gautaborg kynntist ég rannsóknum Inger Wistedt við Stokkhólmshá-
skóla. Hún hefur kannað hugsun barna þegar þau glíma við þrautir. Fylgst var með
samræðum nemenda sem unnu við að leysa flóknar þrautir og reynt að greina hvernig
hugsun þeirra þróaðist við glímuna við verkefnið og hvers eðlis hugsun þeirra er á
hverju stigi vinnunnar (Wistedt og Martinson, 1994). Ég heillaðist mjög af kynningu
Wistedt á niðurstöðum sínum og þær vöktu mig verulega til umhugsunar um hvernig
ég gæti skapað nemendum mínum sem bestar aðstæður til að læra.
Seinna kynntist ég annarri sænskri rannsókn á því hvernig hæfni barna til að leysa
þrautir þróast. ann ahlberg (1995) við Gautaborgarháskóla fylgdist með börnum
glíma við þrautir þar sem þau voru hvött til að teikna, reikna, tala og skrifa um það
sem þau voru að fást við.
Þá kynnti ég mér líka rannsóknir við Purdue-háskóla í Indiana á samskiptum nem-
enda sem fást við að leysa þrautir (Cobb, Wood og Yackel, 1992). Rannsóknarverk-
efnið kallast The Purdue Probl­em­Cent­ered Mat­hemat­ics Project­. Fylgst var með vinnu
barna og kennslu kennara þeirra í heilt ár og allar kennslustundir teknar upp á mynd-
band. Lögð var áhersla á að greina samtöl nemenda um verkefnin sem þeir voru að
leysa og skoða sérstaklega hvernig hugsun þeirra þróaðist við sameiginlega glímu við
verkefnin. Rannsakendurnir líta á nám sem ferli þar sem fólk er stöðugt að túlka það
sem fram fer í kringum það og aðlaga hugmyndir sínar hugmyndum annarra. Þeir
skilgreina nám sem á sér stað í samskiptum við aðra sem hringrás eða röð viðburða
sem tengjast hver öðrum, fremur en sem keðju orsaka og afleiðinga. auk þess var
samspilið milli náms hvers einstaklings og þess hvernig hópstarfið þróaðist þannig
að hægt er að segja að nemendur hafi tekið þátt í að byggja upp aðstæður sem þeir
sjálfir lærðu við.
Þessar rannsóknir varpa allar ljósi á hvernig skilningur barna þróast við að leysa
þrautir. Þær gefa líka til kynna hvernig samræða og samskipti nemenda við sameig-
inlega glímu við verkefni leiða til þess að skilningur þeirra á verkefninu dýpkar. Þær
styrktu mig til þess að leggja mun meiri áherslu en fyrr á samvinnu nemenda minna
við stærðfræðinámið og samræður um lausnir verkefna.
Þegar ég var að hefja rannsóknina gafst mér kostur á að taka þátt í námskeiði um
rannsóknir sem gerðar voru við Wisconsin-háskóla á því hvernig börn skilja orðuð
dæmi og hvaða leiðir þau hafa til að leysa þau án þess að hafa lært til þess ákveðnar
aðferðir. Fylgst var með hópi barna samfellt í þrjú ár meðan þau voru í 1. til 3. bekk.
Lausnir þeirra á einföldum orðadæmum um samlagningu og frádrátt voru skoðaðar.
í ljós kom að börnin gátu leyst þrautirnar og notuðu við það mismunandi leiðir áður
AÐ LæRA AF E IG In KEnnSLU