Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Page 49

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Page 49
4 við allt nám byggi hver einstaklingur á sinni fyrri reynslu og þekkingu og að umhverf- ið hafi mikil áhrif á hvernig hann vinnur úr þeirri þekkingu sem hann aflar sér hefur lengi fylgt mér þó ég hafi ekki getað skilgreint þetta sjónarhorn mitt með orðum fyrr en ég kynntist skrifum um það. Þegar ég fór að reyna að greina hvernig viðhorf mitt hafði mótast áttaði ég mig á því að ég gat rakið það allt aftur til eigin skólagöngu. í kennarastarfinu hef ég getað leitað í þá reynslu og nýtt mér hana við að móta starf mitt og kynni mín af hugsmíðikenn- ingum tel ég að hafi hjálpað mér til að greina þessa þróun. Þetta hefur ekki alltaf verið auðvelt en þegar ég fór að lesa um þær rannsóknir sem ég hef greint frá fannst mér ég fá í hendur verkfæri til að hjálpa mér í þessari viðleitni minni. Mér fannst ég verða frjálsari að því að trúa á að nemendur mínir byggju yfir reynslu og þekkingu sem þeir gætu nýtt sér til að vinna úr því sem ég bar á borð fyrir þá. Ég styrktist í að móta áfram vinnubrögð mín og fékk hjálp við að skilja betur hugsun nemenda minna og samspil einstaklinganna í kennslustofunni, bæði samspil mitt við nemendur og samspil þeirra innbyrðis. Til þess að gera mér betur grein fyrir á hverju hugsmíðikenningar byggjast leitaði ég í smiðju manna sem um þær hafa skrifað. Það sem einna mest áhrif hafði á mig voru skrif austurríska sálfræðingsins Ernest von Glasersfeld. Ég ætla því að gera hér grein fyrir því helsta í skrifum hans sem hafði mótandi áhrif á viðhorf mitt. að mati Glasersfelds (1995) er mikill munur á þjálfun og kennslu. Hann vísar til Kants sem sagði að hundar og hestar væru þjálfaðir og það væri líka hægt að þjálfa fólk. En þjálfun hefði lítið að segja, það sem mestu máli skipti væri að börn lærðu að hugsa. Hann vísar einnig til rannsókna í sálfræði og taugafræði sem sýna að eðli mannsins er ekki hægt að skýra nema að takmörkuðu leyti sem sjálfráð viðbrögð við áreiti. Utanbókarnám er að hans mati gagnslaust og hjálpar nemandanum ekki til að fá þá yfirsýn sem margir hafa viljað halda fram. Það að kunna utanbókar að 12·12=144 hjálpar nemandanum ekki við að finna út hvað 13 ·12 er mikið nema að hann hafi skiln- ing á tugakerfinu og geti því fundið út að það er tólf meira en 144. Glasersfeld ræðir einnig um innri og ytri umbun. að hans mati hvetur ytri umbun ekki til skilnings. Þar vísar hann aftur til Kants sem sagði að ef barni væri refsað þegar það gerði rangt og umbunað þegar það gerði rétt, myndi það aðeins gera það sem rétt væri til að fá jákvæð viðbrögð. Innri umbun fæst af jákvæðri reynslu af að takast á við verkefni sem maður hefur leyst vel af hendi. Hann telur að vinna við þrautir geti veitt slíka jákvæða umbun. Þegar nemandinn sigrast á verkefni sem hann hefur þurft að glíma við veitir það honum gleði. Slík reynsla er líkleg til að verða honum hvati til að takast á við önnur verkefni af sama toga. Glasersfeld telur að kennarar vanmeti oft þátt tungumálsins. Ef nemandi skilur ekki það sem fjallað er um í kennslunni er hann álitinn eiga við einhvers konar náms- erfiðleika að stríða. Orsakanna er þó oftar en ekki að leita í því að hann skilur ekki það sem um er rætt á sama hátt og kennarinn. Samræður eru veigamikill þáttur í hug- takamynduninni. Það er nauðsynlegur hluti af ígrunduninni um það sem nemandinn er að tileinka sér að ræða um það við aðra. v­ið það að nota hugtök í samræðum við aðra dýpkar sýnin á merkingu þeirra og það veitir líka innsýn í hugmyndir annarra um efnið. v­iðfangsefni sem hægt er að nálgast á marga vegu og fela í sér eitthvað sem JÓnÍnA VALA KRISTInSDÓTTIR
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.