Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Síða 53

3
og það hefur hjálpað mér til að greina samskiptin við nemendur mína á annan máta
en ég gerði upphaflega.
Bullough og Pinnegar (2001) ræða um það hvað geri rannsókn á eigin starfi að
raunverulegri rannsókn. Þau leggja áherslu á að það skipti miklu máli hver rannsak-
andinn er og að það sé ljóst þeim sem lesa um rannsóknina. Munurinn á því að skoða
og ígrunda eigið starf og að gera á því rannsókn getur verið óljós. Þegar eigin reynsla
er skoðuð er frásögnin um hana það sem lesandinn kynnist. Til þess að almennt við-
urkenndar kenningar geti haft áhrif á kennslu þarf einstaklingurinn að gera þær að
sínum og vinna meðvitað með skilning sinn á þeim. Lykilatriði er sambandið milli
persónulegrar þróunar kennarans og skilnings hans á kenningunum og opinberrar
umræðu um þær. Kennarinn þarf að geta rætt um skilning sinn við aðra og mátað
hann við þau viðhorf sem aðrir hafa. Til þess að skýringar á persónulegum vandamál-
um eða viðfangsefnum í kennslunni verði að raunverulegri rannsókn þarf að færa rök
fyrir þeim og greina vandamálin og viðfangsefnin í tíma og rúmi. Þau leggja áherslu
á að rannsakandinn geri grein fyrir eigin þróun og því ferli sem hefur átt sér stað. Jafn-
framt þarf að felast í rannsókninni og lýsingunni á henni hvati fyrir þá sem myndu
vilja vinna á þessu sviði.
D­ÆM­isÖGUr úr KEnnslU
Þegar ég byrjaði rannsóknina kenndi ég nemendum í 4. bekk. Þetta var fjórða árið sem
ég kenndi þeim og þekkti þá því vel. allt frá því ég byrjaði að kenna þeim hafði ég
verið að þreifa mig áfram með ákveðin vinnubrögð og reyna að bæta kennsluna. Eitt
af því sem ég hafði reynt var að senda heim með nemendum verkefni sem byggðust
á því að leita þurfti upplýsinga heima, rannsaka ákveðin fyrirbrigði og vinna úr þeim
gögnum sem var aflað. Foreldrar voru hvattir til að taka þátt í rannsóknum barna
sinna og ræða við þau um verkefnin. v­ið ræddum svo um rannsóknir þeirra í skólan-
um og oft unnu nemendur verkefni þar sem þeir nýttu sér upplýsingar sem safnað
hafði verið heima (Jónína v­ala Kristinsdóttir, 2001).
Þegar nemendur sögðu frá rannsóknum sínum heima kom oft í ljós að þeir höfðu
kafað mun dýpra í verkefnin en ég hafði reiknað með að þeir myndu ráða við. Þá
kviknuðu hugmyndir að nýjum verkefnum sem við unnum í framhaldi af þeim. Þess-
ar samræður urðu til þess að opna augu mín fyrir því hve mikilvægt er að hlusta á
nemendur og vera vakandi fyrir því að gefa þeim tækifæri til að þróa hugsun sína og
dýpka skilning sinn á verkefnunum sem þeir vinna að.
Þennan vetur lagði ég áherslu á að nýta hugmyndir nemenda til að þróa þau verk-
efni sem við vorum að fást við í skólanum. Dæmi um það er hvernig rannsóknir í rúm-
fræði þróuðust í samspili mínu við nemendur. Meðal þeirra viðfangsefna sem voru á
dagskrá þennan vetur voru rannsóknir á marghyrningum. Nemendur þekktu orðið
vel ólíkar tegundir marghyrninga, heiti þeirra og hvað einkennir hvern fyrir sig. Þeir
gerðu líka rannsóknir á því hvort hægt væri að þekja flöt með marghyrningum. Þeir
rannsökuðu ólíkar tegundir af ferhyrningum og komust að því að hægt er að þekja
flöt með hvaða gerð af ferhyrningi sem er. Eina skilyrðið er að nota nákvæmlega eins
JÓnÍnA VALA KRISTInSDÓTTIR